Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Substratytożsamościkulturowej.Studiumkulturyprotorumuńskiej
15
ralnierzeczbiorąc,tewspólnotykontynuowałystylżycialudówgórnegopaleolitu.
Wzmieniającychsięwarunkachklimatycznychmałegrupyłowców,rybakówiza-
razemzbieraczydokonałyrewolucjiwswoiminwentarzunarzędziowym.Pojawiają
siętrapezowenarzędziamikrolityczneibrońwtymsamymkształcie,conieoznacza
jednakcałkowitegowyparciastarszychform.MołdawiaiDobrudżabyłyzamieszka-
neprzezludnośćnależącądokulturyepigraweckiejwjejkońcowymstadiumbądź
śródziemnomorskiej,tzw.kulturytardigraweckiejwrejonieŻelaznychWrót.
Obecnośćkulturyświderskiejnaziemiachrumuńskichjeststosunkowopóźna
iprzypadanaschyłekmezolituipoczątekneolitu(ok.5500p.n.e.).Obokimportów
krzemiennychspotykamymiędzyVIaIItysiącleciemnarzędziaświadcząceoroz-
wojutechnikobróbkikamieniaoróżnejtwardościistrukturzezsurowcacharaktery-
stycznegodlałukuKarpat.Umiejętnośćwierceniaotworówwkamieniuumożliwiała
konstruowaniebardziejfinezyjnychnarzędziosadzonychnadrzewcubądźwobej-
miedrewnianej,zwykorzystaniemrogu,azczasemmetalu(miedzi).Wykorzysta-
niełyżewisańumożliwiłozwiększeniemobilnościmyśliwychicałychwspólnot
wzimie.Oswojeniekoniastepowegobyłokrokiemmilowymnadrodzerozwoju.
Widocznyjestrozwójtkactwaigarncarstwa;toostatnieumożliwiałoprzechowywa-
nieprzezczasdłuższyżywności,atakżeprzenoszeniewodynaznaczneodległości.
Ludnośćkulturyświderskiejprzed1700rokiemp.n.e.przeszłanaosiadłytrybży-
ciazwiązanyzpoczątkamirolnictwa.Polapoduprawęprzygotowywanotechniką
żarowąprzezwypalanieotaczającychosadęlasów.Stosunkowoszybkiejałowienie
gruntówrolnychuzyskanychwtensposóbzmuszałodoponawianiaprocesuwy-
palanianacoraztowiększymobszarze.Wsferzestosunkówspołecznychdajesię
zaobserwowaćproceszanikaniasuwerennościrodowejnarzeczorganizacjinowego
typu–wspólnotplemiennych.Wśladzawzrostemzaludnieniapostępowałproces
kulturowegoróżnicowaniaplemion.Każdawspólnotaplemiennazakładałacentral-
niepołożonywstosunkudowłasnegoobszaruośrodekpełniącyfunkcjepubliczne
ikultowe.Wpobliżuosadpowstawałycmentarze.Wyraźnemurozbudowaniuulega
życieduchoweprzenikniętemagiązawszetowarzyszącąwczesnymformomreligij-
ności.Ważnąrolęodgrywałykultyzwiązanezuprawąroliipłodnością.Cmentarze
iichwyposażeniesąświadectwemwiarywżyciepozagrobowe12.
Kulturyneolityczne,którepojawiająsięnaziemiachrumuńskichpomiędzy3500
a1800p.n.e.,poznajemywjednejtylkowarstwie–warstwiekulturymaterialnej.Nie
jestnatomiastmożliweodtworzeniestosunkówetnicznych,chociażkulturaCrispo-
zostajepodwyraźnymwpływemkulturyśródziemnomorskiejzbasenuMorzaEgej-
skiegoiAzjiMniejszej,cowskazywałobynaożywionekontaktykulturowe.Kultury
greckieIItysiącleciap.n.e.minojska,anastępniemykeńskapozostawiływidoczne
piętnonatymobszarze.Wtymczasieotwartedotąd,luźnorozrzuconenadbrzegami
rzekosadyprzybieraćzaczęłykształtskupiskozwartejzabudowiepełniącychfunk-
cjeobronne.PozawpływamiśródziemnomorskimipozostawałaMołdawia,która
ulegaławpływomśrodkowoeuropejskiejkulturyceramikilinearnej.NaterenieTran-
sylwaniiwkręgukulturycisańskiejIIok.2800p.n.e.pojawiająsięwyrobyzmie-
dzi.Wtedytojużzarysowujesięwyraźnezróżnicowanieprzestrzenno-kulturowe
12Ibidem,s.27.
