Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Substratytożsamościkulturowej.Studiumkulturyprotorumuńskiej
19
natomiasthodowlą.Scytowienaterenachnadczarnomorskichnieżyliwizolacji.
Utrzymywaliżywekontaktyzkoloniamigreckiminapółnocnychizachodnich
pobrzeżachMorzaCzarnego.Wpływygreckiewidocznesąwscytyjskiejkulturze
materialnejwformieróżnychwyrobówrzemiosła.ScytowiezaopatrywaliGreków
wzbożeiniezwyklecenionychniewolników.Cenaniewolnikamężczyznywokre-
siePentakontaetiistanowiłarównowartość2kgsrebra.Bliżejznanymprzykładem
znaczeniapomosturumuńskiegomożebyćwyprawaAteasa,określanegowźród-
łachmianemwodzalubkrólazwiązkuplemionscytyjskich.Starożytnipisalionim
jakoowytrawnymwojownikuidoświadczonymwodzu.Państwojegoopisywane
przezStrabonaobejmowaćmiałocałąScytię,aswymiaspiracjamisięgałoBosforu
istolicyBizancjum.KlemensAleksandryjskiopowiadaotychwydarzeniachwzna-
miennysposób,gdyprzytaczalistAteasadodemosaBizantyńczykówzawierający
ostrzeżenie:„nieprzeciwstawiajciesięmoimzyskom,żebymojekobyłyniepiły
waszejwody18.Wydarzeniamająmiejscew2połowieIVwiekup.n.e.Jesttozara-
zempoczątekpodporządkowywaniasobieprzezScytównadczarnomorskichkolonii
greckich,procesutrwającegoblisko400lat19.Celemwyprawybyłpodbójnadmor-
skiejDobrudżyibyćmożesąsiadującejzniąprzezDunajNizinyWołoskiej.Patrząc
namapę,widaćwyraźnie,żecelemniebyłłukKarpat,leczterenypołożonenapołu-
dnieodniego.NaswojejdrodzeAteasnapotkałopórpostaciokreślanejmianemrex
Histrianorum.Tytułzwodniczy,chodzibowiemnajprawdopodobniejowodzaple-
mieniaGetówobecnegonatymterenie.SamoHistropolisjakomilezyjskakolonia
położonauwrótdeltyDunajuniemogłamiećmonarchicznegoustroju.Byćmoże
wwarunkachzagrożeniazestronyScytówwódzGetówotrzymałzadanieobrony
polisobardzostarejtradycji.Histropolis,założonewpołowieVIIwiekup.n.e.,
ucierpiałowskuteknajazduScytówwkońcuVIwiekup.n.e.Miastoprzeżywało
rozwójwVwiekup.n.e.,prowadząchandelzeswąmetropolią,orazSamosiRodos,
apóźniejiAtenami,orazpośredniczącwwymianiehandlowejzeScytamiipań-
stwemtrackichOdrysów.WVwiekup.n.e.Histriarozpoczęłabiciesrebrnejmo-
nety.WIVwiekup.n.e.rządzonaprzezanonimowegorexHistrianorum,opierała
sięScytompodwodząAteasa,apodkoniecwiekuzostałazdobytaprzezLizyma-
cha.WystępującewróżnychepokachpojęcierexHistrianorumodnosisięzapewne
doróżnychformprotektoratunarzucanychmiastuprzezkolejnychnajezdników.
TakwięcwIIIwiekup.n.e.pojawiasięwtejroliwódzGetówZalmodegikos.Ten
systemstosowanybyłdośćpowszechnienietylkoprzezmiastagreckie,takżecel-
tyckieTylisprzyjmowałoprotekcję.Około200rokup.n.e.rolęprotektoraHistrii
odgrywałinnykrólGetówRhemaxos,rządzącynaWołoszczyźnieiwpołudniowej
Mołdawii.Oznaczeniujegopaństwanajlepiejświadczyfakt,żetradycjagrecka
używawstosunkudoniegotytułubasileus.WpołowieIIIwiekup.n.e.Histriawplą-
tanazostaławwojnęmiędzyByzantioniKallatis,atakżewwojnęApolloniiprze-
ciwCeltom.Odtegoczasuwidocznesącorazsilniejsześladyelementówtrackich
18V
.Murzin,NadczarnomorskaScytia,[w:]J.Chochorowski(red.),KoczownicyUkrainy,Katowice
1996,s.60.
19J.Wolski,Historiapowszechna.Starożytność,wyd.VI,Warszawa1996,s.132,178,268.
