Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doczasówKopernikawzorcowymwykłademastronomiiuważanejza
ortodoksyjną.PraceFilolaosajużwVwiekuprzedChrystusem
zawierałyideesystemuheliocentrycznego.Zostałyonejednakprzez
oficjalnąastronomięocenionekrytycznie,zpowodujpitagorejskich,
mistycyzująco-poetyckichinspiracji.
W
drugim,bardziejteoretycznym,nurcie
myśli
greckiej
podstawowympytaniembyłopytanieoarche–fundamentalne
elementyskładowerzeczywistości,którychuwzględnienieumożliwia
interpretacjęwszystkichprocesów.Heraklituznającyzapodstawowe
tworzywoświatawodę,Anaksymenes–powietrze,Heraklit–ogień,
Empedokles–czteryżywioły,przybardzoogólnymujęciumogąbyć
uważanizaprekursorówfilozofiimechanistycznej.Antycypując
epistemologicznyoptymizmtejfilozofii,usiłowalioniinterpretować
poszczególnestanyewoluującegoświataprzezuwzględnienie
zmiennościform
fundamentalnejarche.Wnaiwnych,pełnych
antropomorfizmów
rozważaniach,
funkcje
praw
dynamiki
przypisywalionimiłościkosmicznejalbopowszechnejniezgodzie
prowadzącejdonowegoukładuelementów.Wichrozważaniach
odległychformalnieodstyluwspółczesnejnauki,możnajednak
znaleźć
antycypacje
twierdzeń
przyjmowanych
współcześnie
w
morfologii
porównawczej
oraz
bliskie
współczesnym
ewolucjonistomrozważanianatematroliprzypadkuwewolucji.
Mimo,iżwfilozofiiobowiązujerównieżprawopowracającejfali
iżemyślHeraklitaczyEpikuraznajdowaławieluzwolennikówczy
kontynuatorów,w
filozoficznym
dorobku
starożytnej
Grecji
dominowałyprzeciwstawnewstosunkudomechanicyzmusystemy
PlatonaiArystotelesa.WgajuAkademosaiwogrodzieLykajosa
panowały
wyraźne
nastroje
antyredukcjonistyczne.
Zamiast
tłumaczyćrzeczywistośćprzezuwzględnienieruchujejelementów
składowych,
w
kręgach
tych
poszukiwano
ostatecznych,
nieempirycznychuwarunkowańtłumaczącychwsposóbniesprzeczny
obserwowanezjawiska.ZamiastempiryzującychuogólnieńGrecy
kochalibardziejmatematyczno-spekulatywnerozważaniaoideach
platońskichczyorolirozumuczynnegojakozasadyruchuprzyrody.
Wtymwłaśnieklimacieintelektualnym,takodległymodducha
empiryzmu,pojawiająsięjednakpierwszenieśmiałezarysy
