Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obojętnieoboktekstu,wktórymfilozoftwierdzi:„Bógnazywa
człowiekadzieckiemitraktujegopodobnie,jakczłowiektraktujeswe
dziecko.NajmędrszyczłowiekjestwporównaniuzBogiemmałpą,
takjaknajpiękniejszamałpajestbrzydszawporównaniu
zczłowiekiem”[13].
Mimomaksymalizmupoznawczego,Heraklitdostrzegałgranice
intelektualnychdociekańigraniceludzkiejwyobraźni.Przypytaniu
oostateczne,najgłębszeuwarunkowaniaświatawprowadzaneprzez
niegoterminy„prawo,wieczność,Bóg”traciłyostrośćtreści
charakterystycznądlainnychterminów.Zanikprzejrzystości
wyjaśnieństawałsięznakiemdochodzeniadoterenutajemnicy.
Podobnezjawiskamożnatakżeobserwowaćiwewspółczesnym
paradygmacienaukowym.Termin„tajemnica”jestwnimwprawdzie
używanymniejchętnieniżwsystemieHeraklita,jednakoile
interpretacjezzakresumeteorologiiczyhydrodynamikisąjeszcze
precyzyjneijasne,otyleprzyokreślaniutreścitakpodstawowych
pojęć,jak„energia”,„masa”czy„prawoprzyrody”pojawiająsię
niejasności
i
duże
różnice
interpretacyjne[14].
Niektóre
ze
współczesnychtekstówmówiąconaturzeczasuczyprawach
przyrodyprzypisująmateriitakiewłasności,jakiewśredniowieczu
przypisywanojedynieBogu.Czytającoczasie,którytworzynowe
formymaterii,oewolucji,któraselekcjonujeistotyżywe,
oracjonalnejiharmonijnejprzyrodzie,możnapytaćorolę
antropomorfizmówwinterpretacjachprzyrodniczychorazmożna
łatwiej
wybaczyć
Heraklitowi
niejasności
w
podstawowych
kwestiachontologicznych.Niejasnościte,mimo25wiekówbadań
przyrodniczychidoskonaleniaanalizyfilozoficznej,występują
wniemniejszymstopniuwtekstachwspółczesnychinterpretatorów.
Wolneodpodobnychtrudnościbyłynatomiastwyjaśnienia
Heraklitazzakresupsychologiiiteoriiduszy.Jawiąsięonejako
konsekwencjepodstawowychtezofundamentalnejroliognia.
Elementpsychizmuzarównowczłowieku,jakiwzwierzętach
traktowanyjestjakonastępstwoobecnościiskierkiogniaożywiającej
małosubtelnąmaterię,zktórejzbudowanesąorganizmyżywe.
Gdyby
ten
element
subtelnego
ognia
nie
był
złączony
zposzczególnymiistotami,wówczasistniałybyonetylkowtaki
