Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stylistycznejdooczekiwańipotrzebswychrozmówcówczy
sytuacji.Oczywiścietylkowtedy,kiedyzgodnejesttozichplanami
iinteresami.Dlategomamykilkaróżnychwcieleńpostacioimieniu
GustawczyLudmir.Gustawjawisięnp.razjakotrzpiot,razjako
kochającyitroskliwybratanek,zeznudzonegowielkomiejskiego
lowelasazamieniasięwtkliwegoisubtelnegokochanka,itozanim
jeszczezapalisięwnimuczucie.Ludmirzaśprzeistaczasię
z„pijanegoszewczyka”wtajemniczegowielbicielaHeleny
irównocześniepartneraparemiograficznychzabawJowialskiego.
Wewszystkichtychmetamorfozachwspomagaobuodpowiednia
normaczyraczejkonwencjajęzykowo-stylistyczna,doktórychsię
pomistrzowskuodwołują.Stosująbowiemcharakterystyczny
iwłaściwydlaaktualnejkreacjiorazjejpotrzeb„sposóbmówienia”.
Wartoteżpamiętaćopolifonicznejjęzykowoistylistyczniekreacji
Papkina.
Gestfoniczny.Fredroindywidualizujejęzykswoichbohaterów,
przypisującimróżne„konwencjemówienia”iuwypuklającwalory
foniczno-teatralne.Czynitowsposóbprzynajmniejtrojaki:
1)poprzezinformacjewdidaskaliach,żepostaćmówi„traicznym
tonem”,„ironicznie”,„zzapałem”,„zflegmą”itp.;2)przez
rozczłonkowanienaszeregkwestiioodmiennejtonacjizapomocą
stosowanychznakówemotywnych,np.:„Leczcóżto?Mars?Fe!
preczznim,dolicha!”;„Napanamłodegoczysięprzydaję?co?
Hulaćpoślubie!Wszakcitożarty”(Ślubypanieńskie)lubscena
pisanialistuwZemście;3)dziękizsynchronizowaniu
zwypowiedziamiiichtonacjąrównieżruchu,atakżeprzedmiotów
iotoczenia,np.mdlejącekolejnodamywkomediiDamy
ihuzary.Wartodlailustracjitegozagadnieniaprzywołaćteż
przykładzeŚlubówpanieńskichomawianyprzezInglota:
Akcjarozgrywasięwdużym,przejściowympokoju,umeblowanymstołem
ikrzesłami.Itowłaśniekrzesłoodgrywawsalonowymwnętrzurolęistotną.
SpodnógKlaryusuwajeAlbin(a[kt]I,sc.8).Tosamokrzesłozostajeprzez
ożywionegobohateraprzewróconenakońcuaktu.Ruchykrzesła,które„zbliża”,
„przesuwa”,„osuwa”,naktórym„opierasię”i„siada”,zktórego„zrywasię”
Gustaw,tworząwspaniałetłodladialogubohaterazAnielą(a[kt]II,sc.7).
Wsc.3a[ktu]VnakrześlesiedzimilczącoasystującyrozmowieAlbin.Sposób
zrywaniasięisiadaniategobohaterawscenienastępnejilustrujestopnie
wytrzymałościpsychicznejkochankaKlary.Uderzanatomiastnieobecność
krzesławobjaśnieniachscenicznychdoobrazupisanialistu.Wydajesię,żejest
tonieobecnośćcelowa.Pisarzchciałwidoczniezwrócićuwagęodbiorcy
