Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
razićuczuciareligijnesłuchaczy,naprzykładwkwestii:„Piorunwalnął
wewrota,ŚwiętyFlorianie,wybawżemniePanie”skreślonosłowa:„Święty
Florianie”(sc.III),w„JakBogakocham,pniak”pierwszetrzysłowa(sc.
IV),w„ratujŚwiętyDezydery,ktoprzyjacielszczery”słowodrugieitrzecie.
Zamiast„JakBogakocham”należałomówić„Jakhonorkocham”(aktIII,sc.
3)[77].
Wkręgufolkloruikulturypopularnej.Rozwijającesię
wpolskimliteraturoznawstwieprzełomuXIXiXXwiekubadania
wpływologiczneprzyniosływielepracwskazującychnazwiązki
Fredryzklasykąeuropejską,jakchoćbyztwórczościąMolieraczy
CarlaGoldoniego.Byłotowięcposzukiwanieiwskazywanie
obcychinspiracjidlaautoraŚlubówpanieńskichwkręgach
wysokoartystycznejliteraturypowszechnej.Dopieropionierska
rozprawaKazimierzaWykiz1955rokuFredropisarzludowy[78]
zwróciłauwagębadaczynanowyobszarkoneksjiartystyczno-
ideowych.Badaniairozważanianatentemat,podejmowanem.in.
przezStanisławaPigonia,BogdanaZakrzewskiego,Mieczysława
Inglota,EmilaStadnikaczyMarianaUrsela,stałysięswoistą
rehabilitacjązwiązkówtwórczościFredryzszerokoinowocześnie
rozumianątradycjąfolklorystyczną,takżewjejwymiarzekultury
iliteraturypopularnej.Historycyliteraturypolskiejwcześniej
niechętniepostrzegaliiwskazywaliowepokrewieństwajako
rzekomodyskwalifikującetwórczośćwielkiegopisarza,nie
przystojącemu.Swojądrogą,podobnietraktowanopokrewieństwa
tegotypuwdziełachnp.MickiewiczaczySłowackiego.
Kiedyw1835rokuGoszczyńskipisałonienarodowościpisarstwa
Fredrydoktrynersko,wąsko,bezpogłębionejrefleksji,ito
wodniesieniudocząstkijegotwórczości,wskazywałbrak
pierwiastkówludowych,czylitzw.ludowościgminnej.Kierującsię
jednaktakimrozumieniem,należałobyrównieżzarzuttenwysunąć
podadresemPanaTadeusza,wktórymtakpojętejwiejskościczy
ludowościniemazbytwiele.
WrzeczywistościFredroswoimidokonaniamiliterackimi
dopełniałitwórczowzbogacałprawdziwieromantycznąformułę
folkloru.Odwoływałsiębowiemdofolkloruszlacheckiego(np.
Zemsta,PanJowialski),plebejskiego(np.Gwałtu,cosiędzieje!,
PanJowialski),żołnierskiego(np.Damyihuzary)czyłowieckiego
(np.Wielkiczłowiekdomałychinteresówlubpowieśćpoetycka
JeremiaszSęp,nawiązującawobszernychpartiachłowieckich