Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
wźródłachinformacjeopraktykachiobrzędachnawiązującychdobiblijnychrealiów,
oposługiwaniusięnazwamiipojęciamizaczerpniętymizBibliiiwreszcieopróbach
naśladowania,„powtarzania”rzeczywistościznanejzPismaŚwiętego.
Wdniachwielkanocnych1419rokumiałymiejscepierwszepotężnemanifestacje
religijnewduchuhusyckim,któreznamypodnazwąpielgrzymeknagóry(poutěna
hory)19.Dlaorganizatorówtychbardzoistotnych,gdyżmobilizującychiintegrujących
poczynań,źródłeminspiracjibyłytekstyPismaŚwiętego.Nawiązującdoopisów
Chrystusowegonauczanianawzgórzach,husyccyksiężawzywalichłopskichmieszkań-
cówCzechpołudniowychiśrodkowych,byprzybywalinawybranepobliskiewzniesie-
nia,którymnadawanobiblijnenazwy.Pierwszeinajgodniejszespośródnichbyłowzgó-
rzeTábor(nienależymylićzewspomnianymjużtaboryckimmiastem),biorącenazwę
zwczesnejtradycji,zgodniezktórąnawzgórzuotejnazwienastąpiłoPrzemienienie
Chrystusaprzedoczymatrzechuczniów.Wiemytakżeowzgórzach:Beránek(Baranek),
Olivetskáhora(GóraOliwna),SioniOreb(Horeb).Manifestwydanyprzezkaznodzie-
jówoznajmiał,żezwoływaneprzeznichzgromadzeniemanacelu„słuchanienauki
wiernej,opartejnaPrawieBożymorazniezbędne[dlaludzi]przyjmowanienajdostoj-
niejszegoSakramentuCiałaiKrwiPańskiej”20.
Prostyprogramspotkańnawzgórzach:słuchaniekazańwygłaszanychprzezcały
dzień,przystępowaniedonieustanniepodawanejkomuniipoddwiemapostaciami,
końcowatłumnaprocesja,okazywałsięnatyleatrakcyjny,byzapewnićolbrzymią
frekwencjętymhusyckimpielgrzymkom.UtrakwistaVavřineczBřezové(Laurentius
deBrezova)(zm.ok.1437),autorbezcennejdlahistorykówKronikiHusyckiej,za-
uważa,żechociażpanowiezabranialiswympoddanympielgrzymowaćnawzgórza,to
chłopiwolelibyraczejporzucićcałyswójdobytekniżzrezygnowaćzudaniasię
wdzieńświątecznynagóręTábor,przyciąganitamtak,„jakmagnesprzyciągażela-
zo”21.Pozanowościąobrzędów,niezwykłościąscenerii,satysfakcjąusłyszeniatego,
cokaznodziejemówiliopysze,chciwościiobłudzieksiężykatolickich,chłopskie
gromadyprzyciągałanieznanaimdotychczasatmosferaudziałuwewspólnociebez
podziałówihierarchii,czulisięwywyższeniiuprzywilejowani.Zdawaćbysięmogło,
żetekstczeskiejtakzwanejRymowanejkronikiidealizujeatmosferępanującąwśród
ludzizbierającychsięnaBeránkuinaTáborze,upodabniającjądorzeczywistości
DziejówApostolskich,leczprzecieżautorutworu–comożezaskoczyć–byłzdekla-
rowanymantyhusytą:
„Wpokorze,wnabożności,wmiłości,wbraterskiejjednościjedenzdrugimijajeczko
dzieliłichlebakromeczkę.Ikrewbożąprzyjmowali,pogórachpielgrzymowali”22.
19Podstawoweźródłododziejówtzw.pielgrzymeknawzgórza:VavřineczBřezové.Kronikahusitská,
ed.J.Goll[w:]FontesRerumBohemicarum,t.V
,Praha1893,s.400–402;dalejwprzypisachprzyimieniu
kronikarzaitytulejegodziełazaznaczam:FRBV(wodróżnieniuodwydaniawprzekładzieczeskim,zob.
przyp.43).Zestosunkowolicznychopracowańzob.przedewszystkim:E.Maur,OdhoryTáborksvatolud-
milskémusrazu.Khistoriipoutínahoryvroce1419,„Táborskýarchiv”2002,11,s.5–37.
20
ProvoláníshromažděnýchnaHořeBzí[w:]Výborzčeskéliteraturydobyhusitské,t.I,ed.
B.Havránek,J.Hrabák,J.Danhelka,Praha1963,s.442
21VavřineczBřezové(FRBV),s.402:Sedhuiusmodimandatumrusticicumsuisuxoribusmodicumaut
nihiladvertentespociusdimissisomnibus,quepossiderant,adThabormontemincertisfestivitatibusvenire
nullatenusnegligebantallectietattracti,proutferrumattrahitmagnes.
22ZlomkyRýmovanékroniky[w:]Veršovanéskladbydobyhusitské,ed.Fr.Svejkovský,Praha1963,
s.151:
