Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
latanajwiększejżywotnościtychprzepowiedni(1419–1420)28uznaćmożnazajeden
znajsilniejszychprzepływówrewolucyjnejekstazy.Sytuującnieuchronniezbliżające
sięwielkiewydarzenianascenieczeskiej(araczejczyniączCzechichcentrum),proro-
ctwatemówiłypoczątkowoorychłymprzybyciuChrystusadladokonaniaSądu
Ostatecznegoioddzieleniawybranychodpotępionychprzedmającymnastąpićpóźniej
końcemświata.Druga,niecopóźniejszafazaproroctwzapowiadałazgubęwszystkich
grzesznikówiwrogów„prawdyBożej”dokonanąrękomabractwtaboryckich,anastępnie
tysiącletnitryumfwybranychnaziemiczeskiejpodosobistymirządamiChrystusa29.
Chiliazm(odgr.chilioi–tysiąc)byłnurtemwierzeńipostawąduchową,określał
także,awłaściwienarzucałpewientypreligijnościidewocji.Będziemyzatempowra-
caćdotreściwnimzawartych,zatrzymującsiętymczasemprzytym,cowyrażałosię
wczynnejrealizacjitekstówewangelicznychmówiącychodniachspustoszenia,tekstu
ApokalipsyorazksiągproroczychStaregoTestamentu.Zimą1420rokuwrazzezbliża-
jącymisiękrytycznymidniamimiędzy10a14lutegoprzedludźmibezresztyakceptu-
jącymitreśćproroctwzarysowałsiędramatyczniedylematpraktycznegopostępowania.
Otobowiemoszczędzenimielizostaćci,którzyporzuciwszyswedomyimienieschro-
niąsięnawzgórzachlubwjaskiniachskalnych,leczciężkiezimowewarunkiutrudniały
dotarciedopożądanychmiejsc,atymbardziejdłuższewnichprzebywanie.Pozastały-
mimieszkańcaminiewieluprzybyszówmogłoznaleźćschronieniewjednymzpięciu
wybranychmiast,którezgodniezproroctwemIzajaszamiałybyćoszczędzoneodzagła-
dy,aktóreredaktorzyigłosicielechiliastycznychproroctwosadzaliwcentrachradyka-
lizmutaboryckiego:Žatcu,Lounach,Slanym,PiskuiKlatovych30.Pozostałemiasta,na
czelezPragą,siedliskiemgrzechu,miałspotkaćlosSodomy.Niektórzyludzieprzyjmu-
jącbezzastrzeżeńtreśćproroctw,przerażeniizdeterminowanipostanawialiszukaćra-
tunku.Mówiliwówczasdoswychwiejskichsąsiadów:„Osłaniajcieswedomyodstrony
megoobejścia,gdyżzarazjespalę,apotemucieknęnagóręTáboralbodojednego
zpięciumiast,potobymzbawiłswąduszę”31.Irzeczywiściepodpalaliswedomyipło-
nęływsie–stwierdzaWawrzynieczBřezové.Natomiastmieszkańcymiastpołożonych
wregionachogarniętychprofetyzmempaliliiniszczyliswójdobytekwprzekonaniu,że
wszystkotojużnigdyimniebędziepotrzebneiżetaktrzebapostąpićprzeddniamiza-
gładygrzeszników.
Bógdobyhusyckiejobjawiałsięswymczeskimwyznawcomprzedewszystkim
wOsobieSyna.BogaOjcaprzywoływanowModlitwiePańskiejorazwmodlitwach
błagalnychidziękczynnych„wiernychCzechów”wczasiewalkzkrucjatąkatolicką.Po
28
Znowszejliteraturyprzedmiotuzob.zwłaszcza:Fr.Šmahel,DějinyTábora,t.I,cz.1,s.226–252;
idem,Husitskárevoluce,t.II,s.114–139,t.III,s.19–30.Zob.takżeH.Kaminský,aHistoryoftheHussite
Revolution,rozdz.VII.Zob.także:A.Patschovsky,DertaboritischeChiliasmus.SeineIdee,seinBildbeiden
ZeitgenossenunddieInterpretationderGeschichtswissenschaft[w:]HäresieundvorzeitigeReformationim
Spätmittelalter,hrsg.vonFr.ŠmahelunterMitarbeitvonE.Müller-Luckner,München1998,s.169–195.
29Istniejekilkaseriiproroctwchiliastycznych,zapisanychwróżnymczasie,onierównejwiarygodności.
Jakopodstawowąuważasiętę,którąprzytaczawswejkroniceWawrzynieczBřezovéiktóramiałasięstać
podstawąszybkoprzerwanejdysputyutrakwistyczno-taboryckiejwPradze,wgrudniu1420roku–zob.
VavřineczBřezové(FRBV),s.455–462;innaseriaproroctw:ibidem,s.413–416.iwreszcieArticulieter-
roresTaboritarumdołączonedoantytaboryckiegopamfletupraskiegomistrzautrakwistyJanazPřibramia,
Život,s.93–99.
30VavřineczBřezové(FRBV),s.355–356.Zob.Fr.Šmahel,DějinyTábora,t.I,cz.1,s.250.
31VavřineczBřezové(FRBV),s.426.
