Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięużywaćterminówhebrajskich,zwłaszczadookreśleniaformorganizacyjnych(kwuca–grupa,pluga–kompania,gdud–batalion,
ken–gniazdo,hanhaga–komenda).Problemembyłasłabaznajomośćjęzykahebrajskiego.Stąd17lipcapojawiłsiękomunikat
wzywającywładającychhebrajskimigotowychuczyćtegojęzyka,bysięzgłaszali.Wkomunikacieapelowanorównież
osporządzeniespisuksiążek,któremogłybyzostaćprzekazanedobibliotekimiędzygrupowej.Dokoordynowanianaukihebrajskiego
powołanonawetspecjalnąWaadIwrit(RadęHebrajską).Potrzebybyłyzpewnościąduże,zwłaszczawśródmłodszychczłonków.Jak
wynikazesprawozdaniazezbiórkigniazdaHa-SzomerHa-Cairz5października1940r.,gdyjedenzczłonkówkomendy,Jechiel
Fuks,wygłosił„miłą,długąhebrajskąmową”,młodzieżjejzwyczajnieniezrozumiała.„Potemprzemawiałpopolskuizaznaczył,
iżjesttojegoostatniamowapolskanazbiórcegniazda,żenanastępnejnapewnojużwszyscybędąrozumieli,comówi
pohebrajsku”68.
NaterenieMarysinaodbyłosiękilkauroczystościprzeznaczonychzarównodlawłasnychczłonków,jakisympatyków
przychodzącychz„miasta”.
Poinformacjiośmierci3sierpnia1940r.wAmerycedziałaczasyjonistycznegoitwórcyNowejOrganizacjiSyjonistycznej
WłodzimierzaŻabotyńskiego69wystąpionozpostulatemogłoszeniatrzydniowejżałobyod22sierpnia,upamiętnianieminutąciszy
pamięcizmarłegonaporannychiwieczornychodprawach,godzinneczytaniepismorazwspomnieńonim,noszenieoznakżałobnych
iniegoleniebróddokońcażałoby.Dodatkowopostanowionourządzićakademiękuczcizmarłego31sierpniadlakibucówicałego
społeczeństwaorazpoprosićPrezesaozarządzenieogólnejżałobywgetcie70.Brakujejednakdowodów,abytaprośbazostała
spełniona.Inicjatywawyszłaodkilkugrupliterowych(E,E1,N,N1,O,K)orazjednejcyfrowej(II),copozwalaprzyjąć,żebyły
togrupysympatykówrewizjonizmu.
SzerokimechemodbiłysięteżuroczystościorganizowanekuczciTeodoraHerzlaiChaimaNachmanaBialika;natęostatnią
przybyło–wedługRywyKwiatkowskiej–kilkatysięcyosób71.
ZinicjatywpodejmowanychprzezKomisjęKulturynależywymienićprzygotowywanydladziecizkoloniiizgrupDzieńDziecka
(JomHa-Jelled).OdbyłsięwtrakcieSukot(20października).OdpowiedzialnazaorganizacjębyłagrupaB,czylizHa-SzomerHa-
Cair.Kilkadniprzedtymwydarzeniemtoczyłysiępróbyzarównomłodszychmieszkającychwgrupach,jakidziecizkolonii.
Proszono,abywszyscyczłonkowiegrupuczestniczącywtejuroczystościbyliubraninagalowo72.Planowanoudziałokoło3tys.
dziecizróżnychorganizacjiikolonii73.
UroczystycharaktermiałateżMisilatChawerim(DrogaPrzyjaciół)zorganizowanazokazjipółrokuistnieniahachszar.Grupy
poproszonowcześniej,byprzysłałynaspotkaniezKomisjąKulturyosoby„znającesięnapracyartystyczno-recytatorskiej”lub
kierującekółkamidramatycznymi.Zbieranorównieżwycinkizgazetekprowadzonychprzezposzczególnegrupy,które
dokumentowałyichaktywność.Uroczystośćodbyłasię30listopadawsaliprzyul.Jonszera25.Grupymiałyprawowysłać
20procentczłonków.Oczywiścieobowiązywałystrojegalowe74.
Jesienią,pozakończeniupracpolowych,KomisjaKulturygrupliterowychzorganizowałakilkukrotniewyjścianakoncertydosali
przyul.Krawieckiej3(wdokumentachpojawiająsiędaty30października,14listopada,24listopada,7grudnia);członkowiegrup
literowychicyfrowychmoglizakupićnaniebiletyzezniżką.PowstałteżwłasnyzespółonazwieSłońce,który23wrześniadał
koncertpodkierunkiemznanegodyrygentaTeodoraRydera.Koncertodbyłsięwsaligimnastycznejgimnazjumprzyul.
Franciszkańskiej76.„Powiększonaorkiestrakółkarolniczego”podjęłasiębardzoambitnegorepertuaru,grającutworyMendelsohna,
Mozarta,Vivaldiego,GriegaiBeethovena75.
Niestetyaktywnośćkulturalnaiszkoleniowastopniowosięwygaszała,mimozabiegówzarządówgrup,wydającychdyscyplinujące
komunikaty.
PodnadzoremKomisjiKulturymiałasięukazywaćgazetkagrupliterowych,doktórejkażdymógłwysłaćartykuł.Pierwszynumer
zaplanowanonagrudzień1940r.,naświętoChanuka.Zebranodoniegomateriały,alewmateriałachbrakujeśladówtejgazety.
Zachowałysięnatomiastliczneręczniepisanegazetkibądźpowojenneodpisygazetekpowstającychwkwucach,np.wbardzo
aktywnejgrupieChazitDorBnejMidbar(FrontPokoleniaSynówPustyni),kierowanejprzezAhronaJakobsona.Gazetkatejgrupy
nosiłatytuł„KolHechazit”(GłosFrontu).Womawianymokresiezostałyopracowanejedyniedwanumery(nr2z21listopada),
poczymnastąpiłaprzerwado15marca,kiedytogrupawznowiłaaktywność,alejużpozaMarysinem76.
Zdecydowaniemniejsząaktywnośćkulturalnąprzejawiałygrupycyfrowe.TamrównieżpowołanoKomisjęKultury(dwóch
członkówbardzoszybkozrezygnowało),wpołowielipcapodjętosięprzygotowaniaprzedstawienia„podreżyserią”Moszego
Puławera77.Wszystkowskazujenato,żechodziłooprzedstawienie,októrymwspomniałpolatachJechielFrenkiel:
Wlecie1940r.doPuławerazwrócilisięprzedstawicieleróżnychpartiipolitycznychizaproponowalimuutworzeniestudia
dramatycznegodlamłodzieżyprzebywającejwewspólnotachigrupachmłodzieżowychnaMarysinie.Puławerznalazłtamgrono
utalentowanejmłodzieży,entuzjastycznienastawionejdopomysłu.[…]Wciągukrótkiegookresuutworzyłsięosiemnastoosobowy
zespół,któryzacząłćwiczyćiprzeprowadzaćpróbyprzedpierwsząpremierą.Programtegoprzedstawieniaobejmowałjednoaktówki
iutworypoetyckieMojżeszaBrodersona,IcchakaMangera,Luckiego,MordechajaGebirtigaiinnychpoetów.Autoremoprawy
muzycznejbyłczęściowoHenochKohn,kompozytorwprzedwojennymzespoleArarat,aczęściowoDawidBajgelmaniHercRubin.
Muzykazostałanapisanaspecjalniedotegoprzedstawienia.NamiejsceprzedstawieniaPuławerznalazłsalęgimnastycznąprzyul.
Franciszkańskiej76.Członkowietrupysamiprzygotowalisalędowystępów,zbudowaliscenę,zrobilirekwizytyzczegotylkosię
dało,zainstalowalioświetlenieiuszylikostiumy.Przedstawienieodbyłosięwjedenzszabatówpopołudniuiodniosłodużysukces.
Salabyławypełnionapobrzegiiwieleosóbmusiałopowrócićdodomuzpowodubrakumiejsc.
Mimosukcesudziałalnośćteatralnawtejformieniebyłakontynuowana.Echadyskusjinatematteatrupojawiłysięjedynie
wprotokolebardzoburzliwegoposiedzeniaprzedstawicieligrupcyfrowych22sierpnia,gdyzarzucanosobiewieleprzewinień
worganizacjiżyciagrup.PrzedstawicielegrupyXXutrzymywali,że„teatrniemanicwspólnegozkulturą”,cozostałozłośliwie
