Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjawzapobieganiunadwadzeiotyłości–rolawysiłkufizycznego
iwtórnejprewencjichoróbsercowo-naczyniowych.Okołojednatrzeciaprzy-
padkówzachorowaniananowotwórzwiązanajestbezpośredniolubpośrednio
zodżywianiem.Spożywanepokarmymogąbyćźródłemsubstancjirakotwór-
czychtakichjaknp.alfatoksyny(związkiniszczącekomórkiwątrobysyntety-
zowaneprzezpleśń).Mutagennedziałaniemajątakżewielopierścieniowewę-
glowodoryaromatycznewystępującewproduktachgrillowanychiwędzonych
dymem.Azotanyobecnewżywnościkonserwowanejipeklowanej,wowocach
iwarzywachpochodzącychzintensywnienawożonychupraw,atakżewwo-
dziepitnejrównieżstanowiączynnikwystępowanianowotworów.Zdrugiej
stronytowarzywaiowocemajązdecydowanienajwiększypotencjałantyrako-
wegodziałania,dlategotrzebajeśćichdużo,wybierającproduktypochodzące
zesprawdzonychźródeł.Tłuszcz(zwłaszczanasyconekwasytłuszczoweoraz
produktypowstałezwielonienasyconychkwasówtłuszczowychpodczasich
utleniania)wzmagarozrostnieprawidłowychkomórek.Uszkadzającedziała-
nienakomórkimaalkohol,któregonadmiernespożywaniewiążesięgłów-
niezwystępowaniemrakawątroby,trzustkiorazprzełyku.Zachorowaniuna
rakajelitagrubegosprzyjadietaniskobłonnikowaiwysokiespożyciemięsa,
szczególnieczerwonego.Równieżsposóbprzygotowaniapotrawjestważny
dlaprofilaktyki,ponieważsmażenie,grillowanieorazpieczeniewwysokich
temperaturachpowodujepowstawaniekarcynogennychsubstancji[8].
Nieodpowiednieżywieniewpływanawystępowaniecukrzycy,zwłasz-
czatypu2.Prognozujesię,żedo2030r.liczbachorychnacukrzycęnaświecie
zwiększysięibędziewynosiłaokoło250mln.WPolscecukrzycęwykrytouok.
2mlnludzi,przypuszczasię,żeliczbatajestznaczniewiększa,aleniedokońca
oszacowana[24].Najpowszechniejsząpostaciącukrzycyjestcukrzycatypu2,
spowodowananarastającąinsulinoopornościątkanek.Zajejrozwójsąodpowie-
dzialnew20%czynnikigenetyczne,aw80%czynnikinabyte,wśródktórych
najważniejszetootyłość,stylżyciaistres[8].ZdaniemŚwiatowejOrganizacji
Zdrowia90%przypadkówzachorowańnacukrzycętypu2,30%nowotworów
i80%zdarzeńwieńcowychmogłobyniemiećmiejsca,gdybypacjencizacho-
wywalizdrowądietę,zwiększyliaktywnośćfizycznąiniepalilitytoniu[12].
21
5.Zasadyracjonalnegożywienia
Każdyczłowiekmożewybraćspośródwielurodzajówsposobówżywie-
nia-odmodnychdietodchudzających,podietyoczyszczające,wegetariańskie
czyprzeznaczonedlaosóbznietolerancjąpokarmową(dietabezglutenowa,
bezmleczna).Istniejątakżedietyzróżnicowanezewzględunaregion,np.dieta
śródziemnomorskaczytradycyjnadietaazjatycka.Racjonalnysposóbżywie-
nialudzibezproblemówchorobowych,niewymagającychspecjalnychdiet,
wpolskiejnomenklaturzenazywanyjestdietąpodstawową.Najejpodstawie
planowanesądietyleczniczezalecaneosobomzokreślonymidolegliwościa-
mizdrowotnymi,takiejaknp.dietałatwostrawna,ubogoenergetycznaczybo-
gatoresztkowa[8].Odpowiedniwybórdietypoprawiaskutecznośćleczenia,
uzupełnialeczeniefarmakologiczne,awlicznychschorzeniachstanowiczęsto
podstawowąijedynąskutecznąformęleczenia.Racjonalneżywienietodobór
