Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.
Wprowadzenie
wydzielaniaiwydalania(secretaetexcreta)orazemocji(affectusanimi).Zewzględu
nato,żefunkcjaciałazależyodświadomejinieświadomejregulacjirzeczyizjawisk,
zostałyoneskategoryzowanejakoresnonnaturales,czylizależne,wprzeciwieństwie
doresnaturales,czyliniezależnych,jaknp.trawieniepokarmówlubkrążeniekrwi,
awięcczynnościfizjologicznych.Trzeciąkategorięstanowiłyodchyleniapatologiczne,
rescontranaturam.WedługPlatonazdrowiebyłom.in.funkcjądoskonaleniastyluży-
ciaorazkulturowejrelatywizacjidiety.Plutarchwswoichzaleceniachwarunkujących
zachowaniezdrowia,ogłoszonychjakoDetuendasanitatepraecepta,kładłnaciskna
aktywnośćipracę.Podkreślał,żewśródinnychzasadniczymwarunkiemzdrowego
życiajeststanaktywnościiwolności.Stoicynatomiastzdewaluowaliwswojejfilo-
zofiiwartośćzdrowiafizycznego,wysuwającponadniąharmonięumysłową.Śmierć
zajmowałaunichdośćniskąpozycjęwhierarchiiwartości.Sposóbżyciawzdrowiu
iradzeniesobiewchorobiebyływówczasmiernikamipoziomukultury.Pięknoicnota
stanowiłyjedność.Gimnastykęłączonozmuzyką,tańcemipoezją,służyłazarówno
ciału,jakiduszy.Wpostępowaniuleczniczymnajwyższąrangęnadawanodiecie,na-
stępnielekom,anajniższąchirurgii.
Wwiekachśrednichinterpretowanozdrowienietylkojakobrakchorobyicierpienia,
leczrównieżjakozdolnośćdoznoszeniatychprzypadłości.Chorobętraktowanojako
testreligijnylubskutekgrzechu.Bóliśmierćbyłytraktowanejakozasadniczecechy
ludzkiegoistnienia.Zarzuconopoprzedniełączeniezdrowiazpięknemfizyczno-mo-
ralnym.Higienapowinnautrzymywaćciałowczystości,gdyżstanowiononaczynie
duszy.Dlategoteżprzepisyporządkuklasztornegopełnebyłyzasadhigienyogólnej
ihigienyżywienia,którerozpowszechnianotakżewśródwiernych.
Wiarawbezwartościowośćegzystencjiziemskiejdeterminowałatroskęozdrowie.
RównieżnaukigłoszonewtychczasachprzezArabówbyłyprzeciwstawnezasadni-
czympoglądomstarożytności,choćuznawałypodstawoweregulacjemiędzyzdrowiem
areligią.NiemniejwedługMaimonidesadzieńśmierciniemożebyćwyznaczony
przezBoga,gdyżczłowieksampoprzezwybranyprzezsiebiestylżyciamadecydują-
cywpływnatenfakt.
DoEuropynaukitedotarływXIw.iwywarływpływnazasadyzdrowotneróżnych
warstwspołecznych.NaukigłoszonewsynagodzeJohannitiusastałysiępodstawąpo-
glądówscholastycznychwiekówśrednich,anawetprzetrwałydoerynowożytnej.
Medycynawsystemiearabskimbyłapodzielonanaczęśćteoretycznąipraktyczną.
Częśćteoretycznaskładałasięztrzechznanychjużnamdziałów,tj.:resnaturales,
resnonnaturalesirescontranaturam,zaśczęśćpraktycznaskładałasięzdietetyki,
farmacjiichirurgii.WXIIIw.traktatRegimensanitatisSalernitanumdostarczyłdla
częścidietetycznejwzorcastylużyciaipostawukierunkowanychnazdrowie.
