Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Cechysystemuwyborczego
37
odkolejnościwwielkościzdobytegopoparcia.Odchyleniateukładająsięwprosty
ciąg(tabela1).Pierwszapartiadostajeopołowęmandatuwięcejniżdruga.Druga
oćwierćmandatuwięcejniżtrzecia,trzeciao1/8mandatuwięcejniżczwartaitak
dalej.Wszystkieodchyleniamusząsięsumowaćdozera.Stądprzydwóchpartiach
pierwszaotrzymujemodelowooćwierćmandatuwięcejniżjejudziałwoddanych
głosach,zaśdrugaoćwierćmandatumniej.Nagrodadlazwycięzcyrośniewraz
zliczbąpartii(co,biorącpoduwagęprzytoczonedanezbadańTaagepery,wiążesię
zmniejszymudziałemzwycięzcywogóleoddanychgłosów).
Tabela1.Teoretycznekorektyliczbymandatówwsystemied’Hondta
kolejność
1
2
3
4
5
6
7
–0,25
0,25
2
–0,08
–0,33
0,42
3
–0,21
–0,38
0,54
0,04
4
liczbapartii
–0,28
–0,40
–0,11
0,64
0,14
5
–0,03
–0,19
–0,32
–0,42
0,73
0,23
6
–0,12
–0,25
–0,35
–0,43
0,80
0,30
0,05
7
Źródło:opracowaniewłasnenapodstawieSchusteretal.2003.
Wedługtegomodeluwartośćtakiejkorekty(nazywanejdalejkorektąkolejnością)
niezależyodwielkościokręgu,czyliliczbyprzyznawanychwnimmandatów.Niezna-
czytojednak,żeliczbamandatówniematuznaczenia-wręczprzeciwnie.Znaczenie
korektyrośniewrazzezmniejszeniemsięwielkościokręgu.Przyczterechpartiach,
wokręgujedenastomandatowym,typowymdlapolskichwyborówsejmowych,zwy-
cięzcaotrzymujemodelowododatkowe4,9%udziałów.Wokręgupięciomandatowym,
typowymdlawyborówsamorządowychwpolskichmiastach,korektataodpowiada
10,8%udziałów.Równocześnie,jeślimandatyrozdzielanesąwjednymokręgu,przewa-
ga,jakąmożeuzyskaćdużapartiadziękikorzystnemudlaniejsposobowiprzeliczania
głosów,nieprzekraczajednegomandatu.Niemawięcwpraktyceistotnegoznaczenia.
Przy10okręgachisześciupartiachtojużponadsiedemmandatów.Dla41okręgów
iczterechpartiitakamodelowanagrodatołącznie22mandaty.Imwięcejjestokręgów
wyborczych,tymłącznakorektadlazwycięzcyjestwiększa.
Dodatkowo,jeślitypowyokręgjestszczególniemały,samawielkośćudziału
danejpartiiwoddanychgłosachzaczynamiećcorazmniejszeznaczeniewporów-
naniuzkolejnościąwrozkładziepoparcia.Wokręguztrzemamandatamirozdzie-
lanymimetodąd’Hondtapartiazdobywająca23%głosówmożezdobyćwszystkie
mandaty,jeśli11pozostałychpartiizdobędziepo7%głosów,lubmożeniezdobyć
żadnegomandatu,jeśliwtymokręgutrzyinnepartiezdobędąpo25%głosów.
