Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXXII
Wstęp
byłtoczystyzyskSSzanwypożyczanie”Żydówdopracy(wcześniejpotrąconosumy
nawyżywieniewięźniówiopłaceniestrażnikówukraińskich
66
).
Odjesieni1943r.wszyscypozostaliprzyżyciuŻydzibylizamknięcibądźto
wobozachkontrolowanychbezpośrednioprzezSSipolicję,bądźteżwobozachzakła-
dowychprzyprzedsiębiorstwachzbrojeniowych.
Cechącharakterystycznątegookresubyłopowstaniewielkichobozówzakłado-
wych,czylifunkcjonującychprzyzakładachzbrojeniowych.Donajwiększychznich
należałyobozywdystrykcieradomskimilubelskim.
NaterenieGGdziałały2wielkiekoncernyzbrojeniowe,którewykorzystywały
robotnikówprzymusowych,głównieŻydów.Byłytokoncerny:Hugo-Schneider-
-Aktiengesellschaft(Hasag)orazHermann-Goering-Werke.KoncernHasagwykorzy-
stywałok.20tys.przymusowychrobotnikówżydowskichw6swoichfabrykachwdys-
trykcieradomskim.Hermann-Goering-Werkemiał8obozówprzy3swoichfabrykach
(Starachowice
67
,OstrowiecŚwiętokrzyskiwdystrykcieradomskimorazStalowaWola
wdystrykciekrakowskim).Więzionownichok.7tys.osób,zczego6tys.-Żydów.
Koncernzatrudniałjednakprzedewszystkimrobotnikówwolnonajemnych,więźniowie
stanowilizaśok.1/4załogi.
Osobneznaczeniemiałprzemysłlotniczy.Największymijegoośrodkamizawia-
dywałkoncernHeinkla.JegofabrykiistniaływMielcu(dystr.krakowski)iBudzyniu
k.Kraśnika
68
(dystr.lubelski).Mielecopierałswojąprodukcjęwpołowienarobotnikach
przymusowych(głównieżydowskich),Budzyńzaśwcałości.W4obozachprzyfabry-
kachkoncernuwMielcuiBudzyniupracowałook.4,5tys.Żydów(i800Polaków-
-więźniów).
Niezależnieodobozówzwiązanychzkoncernamiistniałyobozyprzyfa-
bryczne,nadktórymipieczęmiałaInspekcjaZbrojeniowa.Donajwiększychnależał
obózpracydlaŻydówwWytwórniProchuwPionkach(wlipcu1944r.45%załogi
fabrycznejstanowiliwięźniowiezJulagu).DwapodobneobozypowstaływBochni
iweLwowie.
Osobneznaczeniemiałyobozypracyorganizowaneprzezwładzepolicyjneprzy
filiachswoichspółek.Byłaniąnp.DAW(NiemieckieZakładyZbrojeniowe),którezało-
żyłojednązeswychfiliiwLublinieprzyul.Lipowej7.Obóztenistniałod1939r.,więź-
niamibyliŻydzi-jeńcyarmiipolskiej,zwalnianizestalagówodlutego1940r.Wgrud-
niu1940r.OdiloGlobocnik-dowódcaSSipolicjiwdystrykcielubelskim-przeka-
załobózspółceDAW.DrugąfiliąDAWbyłobózprzyul.JanowskiejweLwowie.Na
początku1944r.otwartotrzynastępnefilieDAW:wRadomiu,Bliżyniek.Skarżyska
69
66F.Katzmann,RozwiązaniekwestiiżydowskiejwdystrykcieGalicja,oprac.A.Żbikowski,War-
szawa2001.
67Natentematzob.Ch.Browning,Pamięćprzetrwania.Nazistowskiobózpracyoczamiwięźniów,
tłum.H.Pustuła-Lewicka,Wołowiec2012.
68Natentematzob.pamiętnikMarcelegoStarka,AlejednakczujeiżyjęśPamiętnikwięźnia
obozupracywBudzyniu,oprac.M.Urynowicz,Warszawa2012,orazW.Lenarczyk,Obózpracy
przymusowejwBudzyniu(1942-1944),w:Erntefest3-4listopada1943-zapomnianyepizod
Zagłady,red.W.Lenarczyk,D.Libionka,Lublin2009,s.261-286.
69Zob.m.in.:S.Piątkowski,ObózpracywBliżynie(1942-1944),nZeszytyMajdanka”2001,
vol.21,s.97-112.
