Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XXXV
ObozypracyprzymusowejdlaŻydównaterenieGGjeszczedoniedawnanie
miałycałościowegoujęcia
75
.Lukęwhistoriografiiuzupełnianieopublikowanajeszcze
pracaWitoldaMędykowskiegoBetweenSlavery,ExterminationandSurvival:Forced
LaborofJewsintheGeneralGovernmentduringtheyears1939-1943
76
.
NagrunciepolskimpionierskiebadaniawtejdziedzinieprowadziłJózefMarsza-
łek,któregoksiążkaObozypracywGeneralnymGubernatorstwiewlatach1939-1945
pozostajeciąglepodstawowymźródłeminformacjiotymzagadnieniu
77
.Ważnympunk-
temodniesieniajesttakżeinformatorencyklopedycznyObozyhitlerowskienaziemiach
polskich,zawierającynietylkopodstawoweinformacjeowielumałychobozach,lecz
takżeprzeglądarchiwaliównaichtemat.ŚciślezwiązanaztematemjestpracaAnny
Ziółkowskiej(poświęconaobozompracydlaŻydównaterenieWarthegau)
78
.Należy
podkreślićteżwartośćpionierskichartykułównatematpracyprzymusowejwobozach
autorstwaTatianyBerensteinorazAdamaRutkowskiego
79
.
ZagadnieniadotycząceprzymusowejpracyŻydówznajdziemytakżewstudiach
poświęconychzagadnieniomekonomicznym,m.in.wklasycznychdziełachpolskich
badaczy
80
orazhistorykówzagranicznych
81
.
Zewzględunalokalnąspecyfikęposzczególnychobozówdużywkładdonaszej
wiedzyozagadnieniuwnieśćmogłybystudiahistoryków-regionalistów.Nieliczne
pracetegotypupotwierdzajądużąwartośćtakichbadań
82
.
75Napotrzebęgruntownegoopracowanietematupracyprzymusowej,takżenatereniegett,zwraca
uwagęMartinDeanwswoimartykule:Gospodarkawyzysku:„warunkiżycia”wgettachnaKre-
sachWschodnich,„ZagładaŻydów.Studiaimateriały”2007,nr3.
76Nieopublikowanapracadoktorska,obronionanaUniwersytecieHebrajskimwJerozolimie
w2012r.;maszynopis.Tutakżerzetelnyprzeglądliteraturyprzedmiotunatematobozóworaz
pracyprzymusowejŻydówpodokupacjąniemiecką.
77J.Marszałek,Obozypracy.Pracenadksiążkąprzerwałaśmierćautora,comiałowpływnaosta-
tecznykształtopracowania.
78A.Ziółkowska,ObozypracyprzymusowejdlaŻydówwWielkopolsce,Poznań2005.
79T.Berenstein,Żydziwarszawscy;idem,Pracaprzymusowaludnościżydowskiejwtzw.dystrykcie
Galicja(1941-1944);A.Rutkowski,HitlerowskieobozypracydlaŻydówwdystrykcieradomskim,
BŻIH1956,nr17-18.
80MiędzyinnymiC.Madajczyka,PolitykaIIIRzeszy,orazidem,GeneralplanOst,Poznań1962,
atakżeidem,GeneralnaGuberniawplanachhitlerowskich:Studia,Warszawa1961.Ponadto
wpracachCzesławaŁuczaka(m.in.PolitykaludnościowaiekonomicznahitlerowskichNiemiec
wokupowanejPolsce,Poznań1979).
81MiędzyinnymiG.Aly,SozialpolitikundJudenvernichtung:GibteseineÖkonomiederEnlö-
sung?,Berlin1983;D.Pohl,ForcedLaborinOccupiedEasternEurope-AResearchOverview,
w:ForcedLabor:TheGermans,theForcedLaborersandtheWar,Weimar2010,s.202-207;
M.T.Allen,TheBusinessofGenocide:TheSS,SlaveLaborandtheConcentrationCamps,Chapell
HillN.C.2002;W.Gruner,JewishForcedLaborUndertheNazis:EconomicNeedsandRacial
Aims,1938-1944,Cambridge-NewYork2006;Ch.Browning,Pamięćprzetrwania.
82Por.:E.Kopówka,ObozypracyprzymusowejwSzczeglacinieiBartkowieNowymk.Siedlec,
BŻIH2002,nr4,s.515-519,orazJ.Chmielewski,ObozypracydlaŻydówwramachplanu
Otto,nStudiaŻydowskie.Almanach”2013,R.III,atakżeT.Radzik,Pracaprzymusowaludności
żydowskiejnaprzykładzieobozupracywBełżcuw1940r.,w:Żydziijudaizmwewspółczesnych
badaniachpolskich,red.K.Pilarczyk,Kraków1997.
