Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXXIV
Wstęp
brakujedokumentówzdystryktuGalicja,dołączonegodoGG1sierpnia1941r.Wiąże
siętozpewnościązeznacznąodległościąodWarszawy,późnympowstawaniemobo-
zów(odpaździernika1941r.),atakżeniezatrudnianiemwobozachgalicyjskichŻydów
warszawskich(pracowaliwnichŻydzizokolicznychpowiatów).Wśróddokumentów
nieznajdziemytakżetakich,którezpewnościąwpierwszejkolejnościkojarząsię
zobozamipracyprzymusowejdlaŻydów,amianowicieznobozamizakładowymi”
przyfabrykach,główniezbrojeniowych.Zaczęłyonepowstawaćodlata1942r.,stano-
wiącdefactościśleizolowaneobozykoncentracyjne-ztegoteżpowodunieznalazły
sięwARGrelacjenaichtemat.
Najwięcejrelacjipochodzizkompleksuobozówtymczasowych:bełżeckiego(Beł-
żec,Płazów,Cieszanów,Narol,Dzików;zob.dok.28-33),chełmsko-włodawskiego
(Sawin,Sajczyce,Ossowa,Krychów,Luta,Ruda-Opalin;zob.dok.36-42),kampi-
noskiego(Kampinos,Narty,Piekło;dok.63-65)orazzWilgi(pow.Garwolin;dok.
75-79).Sątoobozy,któreprzyniosłynajkrwawszeżniwo,onajcięższychwarunkach,
cozostałogruntowanieudokumentowanenakartachrelacji.Pozostałeobozysąrepre-
zentowaneprzezjeden-dwadokumenty.Wwiększościbyłytoobozydziałającekrótko,
powołanedookreślonychzadań,główniezwiązanezrealizacjąprogramunOtto”lub
zinwestycjaminadzorowanymiprzezWasserwirtschaft.
LiczbarelacjiobozowychnatleinnychdokumentówzARG(ponad80jednostek
archiwalnych)odzwierciedlawagęproblemudlaspołecznościżydowskiejtegoczasu
idokumentujezasadniczywpływ,jakinażycieŻydówmiałbezwzględnieegzekwo-
wanyprzymuspracynarzeczNiemców.
Literaturaprzedmiotuorazzasobyarchiwalne
EfemerycznośćdużejczęściobozówpracyprzymusowejsprzedakcjinReinhardt”spo-
wodowała,żezasobyarchiwalnenaichtematsądośćubogie.Możnazcałymprzeko-
naniemstwierdzić,żedlawieluznichwdokumentachARGprzechowałysiępodsta-
wowe,jeśliniejedyneinformacje.Unikatowośćtychmateriałówpoleganatym,żesą
jedynymgłosemmaltretowanychrobotników,spisanymnagorąco.
Jeżelichodzioinnezasobyarchiwalne,którestanowiłybyuzupełnienietuprezento-
wanych,todonajważniejszychpowstałychhicetnuncnależądokumentyzebranewAMW
wzespoleKomisarzdladzielnicyżydowskiej
72
,atakżewAPwLublinie(m.in.zespoły:
RadaŻydowskawLublinieorazUrządOkręguLubelskiego)czyAPwRadomiu(zespoły:
NaczelnaRadaStarszychLudnościŻydowskiejDystryktuRadomskiego;Gubernator
DystryktuRadom).Wieledokumentówkryjątakżeinnearchiwalokalne.Wmateriałach
ŻSSorazAJDC
73
zgromadzonychwŻIHznajdziemyodzwierciedlenietroskiJudenra-
tóworazżydowskiejsamopomocyoaprowizacjęobozóworazekwipowanierobotników.
WielezagadnieńopisanychwrelacjachARGznajdujerozwinięciewdokumentach
powstałychjużpowojnie,zwłaszczawpamiętnikachiwspomnieniach
74
.
72KomisarzdladzielnicyżydowskiejHeinzAuerswaldnadzorowałobozy,wktórychpracowali
warszawiacynatereniecałegodystryktu.
73Mowaokolekcjachosygn.210oraz211.
74MiędzyinnymiwniepublikowanychzespołachwŻIHosygn.301(relacje)oraz302(pamiętniki).
