Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ODGALIIDOKRÓLESTWAFRANKÓW
Szkołarzymska
NajskuteczniejszymśrodkiemunifikacjikulturywImperiumromanumbyłabez
wątpieniaantycznaszkoła.Todziękiniej,zdecydowaniebardziejniżdziękilegionom,cywi-
lizacjarzymskaświęciłatriumfynawszystkichzdobytychterytoriach,awykształconyRzy-
mianin,obojętniezjakiejprowincji,czułsięDpanemświatan.Przypomnijmy,żewedleedyktu
cesarzaKarakalliz212r.każdywolnymieszkaniecImperiumbyłjegopełnoprawnymoby-
watelem.Szkołaprzygotowywałagodosłużbypublicznej,czylidokarierywadministracjiiw
tensposóbbezpośredniopodtrzymywałabytpaństwarzymskiego.Niedziwiwięc,żepań-
stwotoprzykładałoogromnąwagędopublicznegoszkolnictwa,zachęcającmiastadotwo-
rzeniaszkółmunicypalnychidomianowaniaorazutrzymywaniamiejskichnauczycieli.
Zapewnianoimprzywileje,takabymielizdecydowanąprzewagęnadnauczycielamidziałają-
cymizwolnejstopy.Niedasięjednakdokładnieokreślić,naileszkoły,wktórychuczyli,były
Dpowszechnen.Wkażdymrazienaukąnieobejmowanowszystkichinieznanosystemu
szkołyDpodstawowejn.Moglibyśmymówićraczejodwustopniowejsieciliceów.Dzieci
umiejącejużczytaćipisaćprzyjmowałgramatyk,którykształciłjewsztucewszechstronnego
rozumieniatekstówklasycznychipraktycznejznajomościjęzyka.Oznaczałotorównieżza-
poznaniezrozmaitymidziedzinamiówczesnejwiedzy.Ci,którzychcieliuczyćsiędalej,mog-
linakolejnychkilkalatwstąpićdoszkołyretoraikształcićsięwtrudnejsztucemówcy;natym
edukacjasiękończyła.Jakwidzimy,jejprogrambyłprzedewszystkimDliterackin,ajeśliobej-
mowałtakżeinnegałęzienauki,totylkozapośrednictwemrozważanialiteraturyitajników
mowy.Rzeczcharakterystyczna,żewkońcustarożytnościzprogramuszkółodpadłyniemal
zupełniedziedzinyfilozoficzneimatematyczne-nieprowadzonobadańnaukowychiwza-
sadziezarzuconosztukiwyzwolone(artesliberales),którewykładanowprawdzie,aletylkona
podstawiebardzoskrótowychpodręczników.Wprogramieszkolnymprymatpogańskiejlite-
raturyklasycznejpozostałaktualnytakżewepoce,wktórejschrystianizowanecesarstwoofi-
cjalniewyrzekłosiędawnychbogów,anawetichintensywniezwalczało.Możetylkodziwić,że
tenstanrzeczyniezmieniłsiętakżewśredniowieczu,mimoprotestówwielukościelnychau-
torytetów.RychłobowiemszkolnictwostałosięwłaśniedomenąKościoła,anajpopularniejszy
średniowiecznypodręczniksztukwyzwolonychpowstałwItaliijeszczepodkoniecstarożyt-
nościwłaśnienaużytekszkółklasztornych(sławneInstitutionesKasjodorazVIw.).
NietylkoMariaMagdalena:chrystianizacja
MariaMagdalena
3
,bratjejŁazarz,siostraMartazeswąsłużącąMartillą,atakżeśw.Cedoniusz,
ślepyodurodzenia,leczuzdrowionyprzezPana,wszyscywrazzwielomainnymichrześcijanami
zostaliprzezniewiernychzaładowaninaokrętizepchnięcinamorzebezżadnegosteru,oczy-
wiściewtymcelu,abywszyscyrazempotonęli.MocBożajednakdoprowadziłaichdoMarsylii.
Tam[...]MariaMagdalenaujrzawszy,żeludschodzisiędoświątyni,abyskładaćofiarybożkom,
podniosłasięztwarząłagodnąipogodnąipoczęławprzekonywającychsłowachodwodzićich
odkultubożków,arównocześniezwielkąwytrwałościąopowiadałaimoChrystusie
4
.
TakmówiśredniowiecznaZłotaLegenda,wedlektórejMariaMagdalena,pona-
wróceniuwielupoganwMarsyliiiprowansalskimAix,miałaudaćsiędopustelniwSaint-
Baume,gdzieprzeżyła30lat,doznającmistycznychwizjiiwkońcuumarławopiniiświę-
tości.RelikwiamipierwszejgalijskiejDapostołkinchlubiłsiępotemklasztorwVćzelay.Nie-
