Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cesarstwokarolińskie
63
Czyjakiśwolarz,pastuchlubmyśliwywydajezsiebiediabolicznezaklęcianadchlebemiziołamilub
niezbożnymirzeczami,czychowajewdrzewielubporzucanarozstajach,abyuwolnićzwierzętaod
zarazylubsprowadzićjąnabydłosąsiada.[...]
Czyktośwypiłkrewlubzjadłrzeczzabitąiposzarpanąprzezzwierzę.[...]
Czyktośwypiłpłyn,wktórymutopiłasięłasicalubmyszalboinnenieczystezwierzę.[...]
Czyktośzachowujezwyczajekalendstyczniowych,któresąpogańskimwymysłem,czyzważanadni,
księżyc,miesiące,godziny,wierząc,żemożemutoprzynieśćszczęścielubnieszczęście.
Czyktośrozpoczynapracęwymawiającsłowalubczyniącgestymagiczne,anieczyniwszystkiego,jak
nakazujeApostoł,wimięPańskie.Niepowinniśmywzywaćnapomocdemonów,leczBoga.Zbierając
leczniczezioła,należyodmawiaćwyłącznieWierzęwBogaiModlitwęPańską[Ojczenasz],inic
innego.[...]
Czyktośśpiewanocąnagrobachdiaboliczneśpiewyizdajesięradowaćzczyjejśmierci,czypoza
kościołemodbywająsiężałobneczuwania.[...]
Czyośmielająsięśpiewaćitańczyćpodkościołem.
Czyktoś,wchodzącdokościoła,mazwyczajrozmawiaćiniesłuchauważnieboskichsłów,iopuszcza
kościółprzedkońcemmszy
11
.
Literatura,muzykainauka
SkoropaństwoFrankówmiałobyćodnowionymImperiumRzymskim,niemogło
zabraknąćodnowionegoRzymuiwładcy,któryczułbysięnietylkoobrazemBoganaziemi,
leczimecenasemorazkoneseremnauki,sztukiiliteratury,takjakstarożytnicesarze.Inie
zabrakło.KarolWielki,wędrującpoEuropie,aprzedewszystkimpoItalii,spotykałwybit-
nychintelektualistówrozmaitychnarodowości,którychzapraszałnadwórwAkwizgra-
nieitampowierzałimważnezadania,potemzaśwnagrodęobdarowywałstanowiskami
opatówibiskupów.WtensposóbspotkałizaangażowałAlkuina-Anglika,wychowanka
imistrzaszkoływYorku;PawłaDiakona-Longobarda,byłegohistoriografapokonanych
Longobardów;św.Teodulfa-GotazHiszpanii;Klemensa,DungalaiDikuina-uczo-
nychIroszkotów.
Alkuin,zanimzostałbiskupemiopatemuśw.MarcinawTours,począwszyod782r.
organizowałtakzwanąszkołępałacowąwAkwizgranie.Owasławnaszkołaniezostaławy-
myślonaprzezcesarza;podobneistniałyjużwepocegallorzymskiejnaróżnychdworach.
Karoljednakprzezodpowiedniąpolitykępersonalnądoprowadziłjądoniebywałegorozkwi-
tu.Nieuczonowniejoczywiściedzieci;stanowiłaściślezorganizowanyzespółskrybów,no-
tariuszy,kopistówikantorów,wktórymodbieraliedukacjęduchowniimłodziarystokraci,
atakżezdolnamłodzieżróżnejkondycji.Znanaanegdotaopowiada,jakcesarzodwiedzając
szkołępałacowąspecjalniepodkreślałpilnośćuboższejmłodzieży,akarciłleniwych,młodych
arystokratów.Takżespośródwychowankówtejżeszkoływładcadobierałsobiewspół-
pracowników,przyszłychurzędników,biskupówiopatów.Aleisampobierałtulekcje,
aznimjegosynowieicórki.
Wybitneosobistości,którepojawiałysięnadworzeKarolanajczęściejwłaśnie
wzwiązkuzeszkołąpałacową,utworzyłytzw.Akademię.NazwaDAkademianmożemylić,
gdyżniechodziłotuoinstytucję,lecztowarzyskązabawę,któradawałamonarszeijego
11
Wg:P
.Richć,EcolesetenseignementdanslehautMoyenAge,Paris1979.
