Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoFranków
47
wjednymośrodku,leczprzenosilisięzjednegododrugiego-wrazznimiwędrowałodo-
świadczenie.Wędrowałyteżsamerękopisy,coprzyczyniałosiędorozprzestrzeniania
wzorówistylów,niejestbowiempowiedziane,żekażdyklasztorhołdowałtylkoiwyłącznie
jakiejśjednej,określonejmanierze.
Niewątpliwązdobycząiluminatorówmerowińskichbyłwłasnystyl,ukształtowany
jakoogniwopośredniemiędzydwiematradycjami:śródziemnomorskąiwyspiarską.Przy-
pomnijmy,żewyspybrytyjskie,choćnigdyniezostałycałkowicieopanowaneprzezRzymian,
wpierwszychstuleciachśredniowieczastałysięoaząłacińskiejkulturychrześcijańskiej,two-
rzonejprzedewszystkimprzeziryjskie(tojestirlandzkie)klasztory.Iroszkociłączyliznajo-
mośćłacinyzgeneralnąnieznajomościączybrakiemskłonnościdoformrzymskiejsztuki;
wmalarstwieirzez
·biehołdowaliraczejswojejbarbarzyńskiejestetyce.Wilustracjachksiąg
objawiłosiętoskłonnościądobardzograficznej,abstrakcyjnejdekoracji,pozbawionejmo-
delunku,wktórejsąsiadowałyzesobąliniaiplamabarwna.Postaciludzkieizwierzęceule-
gałyodkształceniom,tworzącformyquasi-ornamentalne.Wędrówkiznamienitychmnichów
iroszkockichorazichksiągpokontynenciespowodowały,żenaterenieGaliimerowińskiejten
sposóbrysowaniaimalowaniaprzyjąłsię,aletylkojeślichodziouproszczony,linearnyry-
sunek,brakmodelunkuiekspresję;natomiasttematyporuszanewtejsztuce(oczywiścietylko
religijne)iichikonografiapozostałyprzedewszystkimDrzymskien.Ponadtoupowszechniłsię
tuznanyjużwcześniejwItalii,lecznigdzienierozwiniętyażdotegostopnia,sposóbtwo-
rzeniaozdobnychinicjałówzesplecionychzesobąpostacizwierzątfantastycznychirzeczy-
wistych.Takpowstałspecyficzny,znanytylkowmerowińskiejGaliistylminiatorski.
ZłotnictworównieżstałouGermanów,wtymuFranków,nawysokimpoziomieibyło
wielceoryginalne.Świadcząotymlicznezabytkizczasówmerowińskich.Jedenznajsłyn-
niejszychskarbówodkrytowgrobieChilderyka,ojcaChlodwiga.Próczrozmaitychkosztow-
ności,bransolet,pierścieniinaszyjników,zawierałonresztkidwuobosiecznychmieczytypu
scramasaxiozdobypłaszczawpostaciprawietrzystuzłotychcykad,zeskrzydełkamizczer-
wonychalamandynów.Tewłaśniecykady-rozpoznanejakopszczoły-zainspirowałyNa-
poleonaBonapartedoobraniapszczołyzagodłoICesarstwa,comiałonawiązywaćdo
korzenimonarchiifrancuskiej.
Kościółiwładza
Rolaklasztorówwpaństwiemerowińskimnieograniczałasiędoreligijnej,naukowej
iartystycznej.Opaciklasztoróworazbiskupi,próczswoichintelektualnychprzymiotóworaz
dziękicnotomascezyipobożności,cieszylisięniekwestionowanymautorytetempolitycz-
nym.Cieszylisięteżprzywilejamifinansowymi-otrzymywaliodmieszkańcówkrólestwa
dziesięcinę.Ludzieówcześniuważali,żelepiej,abywładalinimiludzieświęci,niżmoralnie
podejrzani,zaśideałświętegorozumianowtedyprzedewszystkimjakoideałascetycznego
mnichalubmniszkiżyjącychwodciętychodświatakonwentach.Możesiętowydaćdziwne,
alewystarczypoznaćzwyczajepanującepodówczasDnaświecien,azwłaszczaintrygi
izbrodniedynastiipanującej,abyprzestaćsiędziwić.Wpraktycejednakryzykowneokazało
siępowierzanieświeckichfunkcjiprzedstawicielomKościoła,którzypotrafilirozkazywać
hrabiom,powoływanymprzezkróla,anawetoficjalniewystępowaćjakozarządcyprowincji,
mimorównoległegodziałaniaurzędnikówpaństwowych.Iznówprzestaniemysiętemudzi-
