Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięlubuszkodzeniachromosomów.Teoriatabardzodobrzewyjaśniazjawiska,
którezachodząwkomórkachhodowanychwwarunkachlaboratoryjnych
(patrzdalej),jednakudziałstarzeniakomórkowegownaturalnymprocesie
starzeniasięcałegoustrojujestciągledyskutowany.
101050Progeria
Nazwąobejmujesiętzw.zespołyprzyspieszonegostarzenia.tobardzorzad-
kiechorobygenetyczne,którychgłównącechąjestprzedwczesneiszybkopostę-
pującestarzeniesię.NajlepiejpoznanezespółHutchinsona-Gilfordaizespół
Wernera,wktórychobjawystarzeniasiępojawiająsięjużwdzieciństwielub
wwiekumłodzieńczym.Objawyteobejmująmiędzyinnymizahamowanie
wzrostu,pojawianiesięzmarszczek,siwienie,łysienie,atakżeszybkirozwójcho-
róbtypowychdlawiekupodeszłego,np.miażdżycy,choróbukładukrążeniaino-
wotworów.PrzyczynązespołuHutchinsona-Gilfordajestmutacjagenukodują-
cegolaminęA(białkotworząceotoczkęjądrakomórkowegoibiorąceudział
wkontroliekspresjigenów).ZkoleiprzyczynązespołuWernerajestmutacjagenu
kodującegohelikazęRecQ(enzymniezbędnywprocesiesyntezyinaprawyDNA).
101060Starzeniesiękomórek
Bardzowieluważnychdlagerontologiiodkryćdokonano,hodująckomórkiwwa-
runkachlaboratoryjnych(invitro).Okazałosię,żekomórkimożnawyizolować
zbadanejtkankiżywegoosobnika,przenieśćjedolaboratoriumitamwodpo-
wiednichwarunkachrozmnażać.Zauważono,żekomórkidzieląsiępoczątkowo
bardzointensywnieiichliczbaszybkosiępowiększa.Jednakpopewnymczasie
proliferacjakomórekulegaspowolnieniu,wreszciezupełnieustaje.Tenstan
nieodwracalnegozahamowaniawzrostuokreślasięmianemreplikacyjnejstarości.
Komórkiwtymstadiumchoćniemogąsięjużdzielićpozostająwciążżywe
iaktywnemetabolicznie.Zmieniasięjednakichbudowaifunkcja.Komórki
stająsięwiększeizawierająwielelizosomów(organellidegradującychróżne„od-
padki”komórki).Licznerównieżciałkaresztkowe,zawierającem.in.brunatnie
zabarwionepozostałościmetabolizmukomórkowego,czylitzw.lipofuscynę.
Stwierdzono,żewejściekomórekwstadiumreplikacyjnejstarościzależynieod
czasu,jakikomórkispędzająwhodowli,aleodliczbypodziałów,jakieprzechodzą.
Okazałosię,żewwarunkachinvitrokomórkimogąpodzielićsiętylkookreśloną
liczbęrazy(jesttotzw.limitHayflicka),poczymsięstarzeją.Komórkimuszą
więcmiećmechanizm,któryzliczakolejnepodziałyisygnalizujeosiągnięcieli-
mituHayflicka.Mechanizmtendziałanapodstawiezjawiskaskracaniasiętelo-
28