Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Aspektpsychologiczny
AnnaIzabelaBrzezińska
102010Podziałokresupóźnejdorosłościnaetapy
Wpóźnychlatachżyciakażdyczłowiekprzechodziwielezmian,dotyczących
funkcjonowaniafizycznego,psychicznegoispołecznego.Okrespóźnejdorosłości
następujepolatachnajaktywniejszejdziałalnościzawodowejispołecznej.Wokre-
siewczesnejdorosłości(od20do30/35lat)rozpoczynasiępracę,zakładarodzinę,
kształtujestylżyciaorazsiećkontaktówspołecznych.Wokresieśrodkowejdoro-
słości(30/35–60/65lat)człowiekmaugruntowanąpozycjęzawodowąispołecz-
ną.Zewnętrznymzdarzeniemrozpoczynającymokrespóźnejdorosłościjest
zwyklemomentprzejścianaemeryturę.Pociągatozasobąistotnązmianętrybu
życiaorazobrazuwłasnejosoby.Jednakodosiągnięciawiekuemerytalnegopo-
zostajestatystyczniejeszczeokoło20–30latżycia.Dlategookrespóźnejdorosło-
ścidzielonyjestwprzybliżeniunatrzyetapy,zktórychkażdymaswojąspecyfi-
rozwojową.Wpierwszymokresie(60/65–75lat)funkcjonowaniepoznawcze
pozostajenapodobnympoziomiejakwokresieśredniejdorosłości.Widoczne
zmianyzachodządopieroutzw.średnichstarszych(75–85lat)iunajstarszych
starszych(po85.rokużycia).Jednąznajistotniejszychkwestiimożesięwówczas
okazaćreakcjaotoczenia.Wyrozumiałośćicierpliwośćosóbbliskichzpewnością
ułatwiąprzystosowaniesiędoograniczeń,którewinnymwypadkumogąstaćsię
źródłemwieluutrudnieńwżyciucodziennym.
102020Czynnikiwpływającenapoczuciejakościżycia
wokresiepóźnejdorosłości
Wokresiepóźnejdorosłościnastępujeprzedewszystkimograniczeniewznacz-
nymstopniu(czasemgwałtownie,aniekiedystopniowo)przestrzenifizycznej,
gdyżcoraztrudniejdojśćgdzieśdalej.Częstopokonaniepiętraczynawetkilku
stopniprowadzącychdowłasnegomieszkaniastajesięprzeszkodąniedopoko-
naniabezczyjejśżyczliwejpomocy.Ograniczeniuulegaprzestrzeńspołeczna
umierająbliskieosoby,kurczysiękrągznajomychisąsiadów,przestajesięuczest-
niczyćwżyciuwieluważnychdotądgruptowarzyskich,zawodowych,kurczy
sięgruparodzinnaczysąsiedzka.Ograniczeniu,zawężeniulubnawetlikwidacji
ulegająnietylkokontaktygrupowe,aletakżewieleosobistychkontaktówinter-
personalnych.Iwreszcie,ograniczeniuulegaprzestrzeńpsychicznapogorszeniu
ulegawzrok,pojawiająsięproblemyzesłuchemipamięcią,zainteresowanieoto-
czeniemtym,cosiędziejenaświecieiwokółstopniowosięzmniejsza,aludzie
zbliskiegootoczeniacorazmniejchętniesłuchająopowieścizczasówmłodości.
32