Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
teżpruskiplanwysiedleniaichzcentrumWarszawy.
Przełomowymwydarzeniemdlaformowaniasięprzyszłejdzielnicy
żydowskiejbyłdekretFryderykaAugusta,królasaskiegoi„księcia
warszawskiego”,z16marca1809r.NakazywałonŻydomopuszczenie
śródmieścia,ponieważzbytnieichzagęszczeniewtymmiejscumiałopowodować
niebezpieczeństwopożarówizagrażaćzdrowiu.Wdekreciewymienionoobszary
(tzw.uliceegzymowane),naktórychŻydomniewolnobyłomieszkaćani
prowadzićdziałalnościhandlowej.Byłyto:StareMiasto;Podwalezuliczkami
Kapitulną,GrodzkąiKozią,FretazMostową,ŚwiętojerskąiKoźlą;NoweMiasto
zrynkiem,ulicamiStarą,KościelnąiZakroczymską;DługazBielańską
iPrzejazdem;Miodowa;SenatorskazWierzbową,Rymarską
iDanielewiczowską;KrakowskiePrzedmieścieiNowyŚwiatzul.Bednarską,
Dziekańską,Czystą,KrólewskądoMazowieckiej,Mazowiecką
doŚwiętokrzyskiej,ŚwiętokrzyskaiTrębacka.DekretowiniepodlegaliŻydzi
oodpowiednimcenzusiemajątkowym,dostatecznie„zeuropeizowani”oraz
posiadającyszczególnezasługi.
Naskutekdekretuoegzymowaniuz1809r.zaczęłasiękształtowaćnowa
mapaobecnościŻydówwWarszawie.Wiadomobyłodokładnie,gdzieniewolno
immieszkać,nieokreślononatomiastściśleterenów,najakichmoglisięosiedlać.
ZajmowaliwięcwowymczasiegłównieKrólewskąiMarszałkowskąoraz
pobliskieulice:Bagno,Zieloną,Graniczną,Twardąiokolice.Spiszroku1815
dajeobrazzagęszczeniaŻydównaposzczególnychulicach.Najgęściejzaludnione
były:Królewska(1917),Marszałkowska(1229),Twarda(948),Targowa(769),
Elektoralna(774),następnieNowolipie(445),Zakroczymska(302)iMariensztat
(258).Dekretz1821r.powiększyłliczbęulicegzymowanycho:Żabią,
Graniczną,Królewską,NowyŚwiat,Leszno,Marszałkowską,Chłodną,
Elektoralną,JerozolimskąiZakroczymską.Spowodowałotokonieczność
kolejnychprzeprowadzekidalszeskupianiesięŻydówwrejonachjużprzeznich
zasiedlonych.
BudowaCytadeliprzyspieszyłaproceskoncentracjiludnościżydowskiej.
Decyzjępodjętow1832r.inatychmiastprzystąpionodopierwszychwyburzeń
wdzielnicyFawory.Podstawowepracefortyfikacyjnewykonanodoroku1836,
natomiastwlatach1847-1854Cytadelęumocnionoirozbudowano,otaczając
sieciąpięciuzewnętrznychfortów.Rozrastającasiętwierdzazablokowałarozwój
miastawkierunkupółnocnym.Naskutekrozległychwyburzeńok.100rodzin
żydowskichmusiałoopuścićzajętepodCytadelętereny,przenoszącsię
naprzedmieściaalbodomiejscjużwcześniejprzezŻydówzamieszkanych.
Wedługdanychz1840r.wWarszawiebyło36529osóbwyznania
mojżeszowego.MożnawskazaćdwanajwiększeskupiskaŻydówwtymokresie.
