Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Najdawniejsimieszkańcy
obecnegoterytoriumMeksyku
ERIKVELÁSQUEZGARCÍA
UniversidadNacionalAutónomadeMéxico
ZasiedlenieAmeryki
Przezostatnimilionlatnanaszejplaneciedziesięciokrotnienastępował
okresekspansjilodowca,przerywanyetapamipoprawyklimatu,którecha-
rakteryzowałysięwzrostemglobalnejtemperaturyicofaniemsięlodudo
czappolarnych.Zpunktuwidzeniageologiinadalznajdujemysięwokresie
zlodowaceń,należybowiempamiętać,żezamarzniętawodawciążznajduje
sięwregionachArktykiiAntarktydy,jakrównieżwwysokichgórach.Ten
kruchyokresstabilizacjiklimatycznejrozpocząłsię9tys.lattemuiumożli-
wiłrozwójrolnictwaorazcywilizacji.
Ostatniaztychciepłychepoknastąpiłaok.82tys.lattemu,aponiej
rozpocząłsięokresgwałtownychzmian,którytrwałod70000do7000p.n.e.
Abydaćpewnewyobrażenieoniestabilnościklimatuwtymokresie,może-
mypowiedzieć,żedochodziłowówczasdostopniowychochłodzeń,które
sprawiły,żerozległepołacieAmerykiPółnocnejiStaregoŚwiatapokryłysię
płaszczemlodowym,cozkoleispowodowałoobniżenieśredniegopoziomu
oceanuażo120m.Mimotozlodowacenieniebyłookresemstabilnych,
chłodnychtemperatur,wtymsamymczasiebowiemwystępowałynagłe
ocieplenia.Niektóreznichprawdopodobnietrwałyniedłużejniżjednoży-
cieludzkieisprawiły,żeczapypolarnewycofałysię,arozległeprzybrzeżne
nizinyzostałyzatopione.Należyzaznaczyć,żeteciepłefazybyłystosunko-
wokrótkie,jakożeobszaryglacjalnepowoliponowniezwiększałyswójza-
sięg.Towtymtrudnymokresieburzliwychfluktuacjiklimatycznychczłowiek
współczesny(Homosapienssapiens)zacząłzasiedlaćkontynentamerykański,
naktórydocierałwróżnychmomentachiwramachróżnychfalmigracyj-
nych,niewątpliwiewrazzprzemieszczaniemsięwielugatunkówzwierząt.
Złożonedanelingwistyczne(glotochronologia),biogenetyczne(DNA
mitochondrialne)iodontologicznekażąprzypuszczać,żepoczątkówczło-
wiekaamerykańskiegoszukaćnależywpółnocno-wschodniejAzji,wokoli-
cachjezioraBajkałwregioniemiędzyAmuremaLeną(Rosja),pierwotnie
