Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
plażyIznalezionodyskoidalneskrobaczezkwarcu,którychwiekokreślasię
naok.20000p.n.e.ZnalezionynaplażyIInóżpryzmatycznyzobsydia-
nu,datowanymetodąbadaniahydratacji,pochodziztegosamegookresu
(19900±850p.n.e.)cozgrzebłoodłupkowezCualapanwstaniePuebla,
nosząceśladypozostałościmięczaków.Owielepóźniejszajestczaszkamę-
skaznalezionapodczaspraczwiązanychzbudowąmetrawmieścieMeksyk,
datowanamiędzy17000a10000p.n.e.Inneartefaktykamienneztego
okresuodnalezionowIztapalapieiwTehuacán.
KolejnymmiejscemwMeksykuześladamiobecnościczłowiekawokre-
siearcheolitycznymjeststanowiskozwaneLagunadeChapalawstanie
KaliforniaDolna(12600±270p.n.e.),gdziewykopanokilkadużychnarzę-
dzikamiennych,orazCuevadelDiablo,jaskiniawstanieTamaulipas.Wjej
dolnychwarstwachznalezionokamiennenarzędzia,któretypologiczniesy-
tuujesięwowejepoce.NabrzegachjezioraChapalaiwZacoalcowstanie
Jaliscozlokalizowanozkoleiliczneobrobionekościzwierząt-nacinane,
dziurkowaneigładzone.WLoltúnnaJukataniezachowałysiępozostałości
pradawnegowarsztatuobróbkikrzemieniazróżnymistanowiskamipracy,
chociażbezśladówumożliwiającychdatowanie.WTeopisca-Aguacatenango
wstanieChiapasrównieżodnalezionokolekcjękamiennychartefaktów,któ-
rezewzględunakształtymożnauznaćzapochodząceztamtejepoki.
Wczesnyokrescenolityczny(12000–7000p.n.e.)
OkrestenodegrałdecydującąrolęwniedawnejhistoriiZiemi,gdyżmega-
faunaplejstoceńskazaczęłastopniowozanikaćzpowodupowszechnego
ocieplenialubnadmiernegołowiectwa,abyćmożewwynikuobutych
zjawisk.Umiejętnościłowieckieczłowiekaznaczniesięrozwinęłydzięki
widocznemupostępowitechnologicznemu,któryprzyniósłwielkąróżno-
rodnośćostrzyliściowatychiżłobkowanych.Nierezygnowanozestoso-
wanegowcześniejobtłukiwania,alepojawiłysięretuszerydościerania,
wykorzystywanoteżmateriałymiękkie,takiejakkości,rogizwierzątidrew-
no(pobijaki);ponadtoobróbkastawałasięcorazstaranniejsza.
Jednąznajbardziejznanychtradycjikamiennychtegookresujestkultura
grotówliściowatychtypuClovis,któresłużyłyjakobrońmiotanazwyrzutni
ręcznychiktórebyłyzwiązanezpolowaniaminamamuty.Ostrzatemierzą
12cmdługościicharakteryzująsiępowstałymwwynikuuderzeńmałym,
rynienkowatymżłobieniem,któresłużyłodoosadzaniaostrzanadrewnia-
nymdrzewcu.Uważasię,żewyróbtychnarzędzi,któreprawdopodobniesą
najstarszyminakontynencieizostałyznalezionewróżnychczęściach
Meksyku,jakrównieżwCuencadelK’iche’(Gwatemala)iwLadyville
(Belize),trwałprzynajmniej700lat.Ichużytkownicyrozwinęliok.roku
10000p.n.e.bogatąkulturę,wktórejpolowanienawielkiezwierzętamusia-
łobyćstosunkowopowszechne.Ludzieciwspółistnielizwielomainnymi
