Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OkrespreklasycznywMezoameryce(2500p.n.e.-200n.e.)
57
gliny),owysokości2-3m,pochodząztejwłaśnieepoki.Ok.600r.p.n.e.
powstawałyjużwyższeplatformytarasowepokrywanestiukiem,których
wysokośćdochodziłado18m,pojawiłsięteżstylarchitektonicznyzcharak-
terystycznąsztukaterią(hiszp.molduradedelantal)20,wktórymkażdaplatfor-
maskładałasięzpołożonegowyżejkorpusuzpochylonymiścianami,
spoczywającegonainnym,krótszyminachylonympodwiększymkątem.Tak
skonstruowanestrukturypodpierałyświątyniewykonaneznietrwałychma-
teriałów.Zespołyarchitektonicznebyłysytuowanewokółwielkichcentral-
nychplacówipołączonesieciąznajdującychsięnanasypachDbiałychdróg”
(sakb’ih)21.Wtymsamymczasiepojawiłysięmiejscaprzeznaczonedogry
wpelotę,ołtarzenaplaniekołaistelezrzeźbionymiscenamiwyobrażający-
miróżnefiguryipostacie.DomniejszychośrodkówzaliczałysięElMirador,
TintaliWakná,alewieleinnych,którepóźniejzyskałynaznaczeniu,założo-
nowłaśniewtamtejepoce.
NajistotniejsząosadąwBelizebyłoBlackmanEddy,którerozwinęłosię
niecowcześniejniżNakbé.Wreszciewlatach1200-800p.n.e.ludyosiadłe
skolonizowałypółnocnączęśćJukatanu.Począwszyod700r.p.n.e.,upo-
wszechniłosięnatychterenachużywanieceramikiMamom.Największym
ośrodkiembyławioskaKomchénzdomamiwybudowanymiznietrwałych
materiałów.Należydodać,żenanizinachMajówstaleodnajdujesięcoraz
więcejmateriałówwstyluolmeckim.Donajbardziejznanychnależąnaczy-
niafuneralne,którezostałyodkopanewGrupie9N-8wCopán(1200-
-900p.n.e.),dekorowanesymbolamiszponiastejdłoniimotywemdługich,
grubych,Dognistych”brwi.Obecnośćtychelementówwtamtymregionie
możnawyjaśnićtym,żedolinarzekiMotaguastanowiłagłówneźródłojade-
ituużywanegoprzezOlmeków.
Późnyokrespreklasyczny(400p.n.e.–200n.e.)
Okrestencharakteryzujesięodczuwalnymwzrostemsiłyroboczej,który
doprowadziłdobudowyiutrzymywaniamonumentalnychbudowlipublicz-
nych,infrastrukturyhydrotechnicznejzawiązanejzirygacjąimagazynowa-
niemwody,atakżedróg,tarasówiDpodniesionychpól”22,któreumożliwiły
produkcjężywnościnaniespotykanądotądskalę.Wszystkotoświadczy
20Pionowepłaszczyznybyłyozdobionesztukaterią,cotworzyłorodzajram,gzymsówczy
teżfryzu,opasującychpiramidęniczymfartuch(delantal).Jesttocharakterystycznyelement
zabytkówMajów,zwłaszczanaobszarzePetén(przyp.tłum.).
21Drogitełącząceróżnezespołyarchitektoniczneiumożliwiającekontrolęośrodkówpod-
porządkowanych,charakterystycznesądlaregionuMajów.Tworzyłyjeusypiskazkamieni,zie-
mi,zaprawyiinnychmateriałówbudowlanych,pokrywanewapiennymtynkiem,aichwysokość
wynikałazespecyfikiwarunkówklimatycznych-wporzedeszczowejniskopołożoneterenysą
częstozalewaneprzezwystępującewody(przyp.tłum.).
22MajowskieDpodniesionepola”sąodpowiednikiemchinampaszDolinyMeksyku,choć
Dpodniesionepola”tworzonogłównienazalewanychrówninachrzek(przyp.red.).
