Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁII
OkresklasycznywdawnymMeksyku
ENRIQUENALDA
InstitutoNacionaldeAntropologiaeHistoria
Wstęp
HistoriaosiadłychspołecznościdawnegoMeksykuwpierwszymtysiącleciu
naszejeryodznaczasięróżnorodnością.Niezaskakujeona,gdysięporówna
cechykulturoweposzczególnychregionów.Np.wśrodkowymMeksykuna-
wadnianieobszarówrolniczychbyłostosunkowopowszechnewokresiekla-
sycznym(100/250-650/900n.e.).Cowięcej,stanowiłonormęodbardzo
dawnawregionieTehuacán,awdolinachOaxakijużodokresupreklasycz-
nego.JednaknaobszarzezamieszkiwanymprzezMajówtenrodzajupraw
niemalniewystępował-tamowielepopularniejszeokazałosięrolnictwona
Dpodniesionychpolach”,tworzonychnazalewanychrówninachniektórych
rzekizasadniczopodobnychdosystemusztucznychpólchinampaszDoliny
Meksykuwokresiepostklasycznym.Podobniegdyporównamykonstrukcje
architektoniczne:zczęstospotykanymiwTeotihuacanwielkimi,wykonany-
mizkamieniaplatformamipiramidalnymi,pozbawionymiświątyń,kontra-
stująbudowlepodobnepodwzględemmonumentalności,leczzwieńczone
świątyniami,zwysokimigrzebieniami-attykami.Płaskiedachypomieszczeń
teotihuacańskichkontrastujązdługimiprzestrzeniamimiędzyścianamino-
śnymi,przykrytymimajowskimpozornymsklepieniem(sątotzw.ściany
ensaledizo,tzn.takie,wktórychblokikamiennenakładająsięnasiebiezlek-
kimprzesunięciem,takżewystająpojednejstronie,tworzącwtensposób
łuk);budowlomMajów,zdobionymwielkimimaszkaronamizestiukupo
obustronachgłównychschodów,przeciwstawiająsiędługiebudowlewsty-
lutalud-tablero,pokrytestiukiemimalowane.Listaróżniczdajesięniemieć
końcaidotyczynietylkotechnologiiprodukcjiżywnościiplanowaniaprze-
strzeni.Oweróżniceprzejawiająsiętakżewmodelachosadniczychoraz
symbolach,któresąświadectwemhistorii,organizacjispołecznejiwyobra-
żeniaświata.
Wielujednakarcheologów,mającnawzględzienadanietymdziejom
większejspójności,aniewątpliwierównieżpewneichuproszczenie,
