Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
Środkowyokrespreklasycznywregionieolmeckim(1200–400p.n.e.)
WlatachosiemdziesiątychXXw.niektórzyautorzywysunęlitezę,żepod-
czasfazyChicharraswSanLorenzo(1250-1150p.n.e.)niektóregrupylud-
nościposługującesięjęzykamizrodzinymixe-zoquewyemigrowały
zwybrzeżaPacyfikuwstanieChiapasizGwatemalinanajdalejwysunięte
terenynapołudniustanuVeracruzinazachodziestanuTabasco,przezco
wpłynęływpewiensposóbnarozwójcywilizacjiolmeckiej.Mimożehipote-
zatacieszyłasięprzezdwiedekadyznacznympoparciem,noweodkrycia
archeologicznewskazują,iżkulturowyfenomenOlmekówbyłwytworem
lokalnym,któryniemiałnicwspólnegozwpływamizewnętrznymi.Wielu
badaczypodejrzewałojednak,żestarożytniOlmekowiemówilijęzykami,
zktórychwywodząsiędzisiejszejęzykimixe-zoque,anawetudowodnili,
żewwielujęzykachmezoamerykańskichistniałyzapożyczenialeksykalne
mixe-zoquenaokreślenieważnychroślinuprawnych,praktykrytualnych
isiewnych,podczasgdywjęzykachtejrodzinytakiezapożyczeniasąrzadkie
lubniewystępują.Natejpodstawiemożnawnioskować,żewzamierzchłej
przeszłościjedenlubwięcejjęzykówzrodzinymixe-zoquecieszyłsięogrom-
nymprestiżemkulturowym,cowskazujenaOlmekówjakoprawdopodobnie
posługującychsiętymijęzykami.
Pierwszymdużymolmeckimośrodkiemregionalnymbyłoniewątpliwie
SanLorenzo,któregorozkwitprzypadanalata1150-900p.n.e.Danejęzyko-
wewskazują,żemówionotamjęzykiemprotomixe,chociażjesttojedynie
hipoteza.Kompleksceremonialnytegoośrodkaznajdujesięnaniskim
płaskowyżuopowierzchni50ha,skąddostrzecmożnarzekęCoatzacoalcos.
WapogeumrozwojuSanLorenzowzgórzezostałozniwelowane,cozapew-
newymagałoznacznejliczbyrobotników.Jeszczedoniedawnabyłotamnie-
Lokalizacjastanowiskześrodkowegookresupreklasycznegowedługaktualnegopodziału
administracyjnegoMeksyku
Sinaloa
1.ElCalón
Tamaulipas
2.Pavón
Michoacán
Colima
4.RegionCapacha
Meksyk(stan)
5.Tlatilco
6.Tlapacoya
Tlaxcala
7.LaLaguna
Puebla
8.Cholula
9.Amalucan
10.LasBocas
23.LasLimas
11.PresaelPurrón
24.SanLorenzo
Morelos
25.ElManati
12.Gualupita
Tabasco
13.Atlihuayán
26.LaVenta
14.Chalcatzingo
Oaxaca
27.ElGuayabo
Guerrero
28.Cuicatlán
15.SanMiguelAmuco
29.Yucuita
16.Teopantecuanitlán
30.Ayotzintepec
17.Oxtotitlán
31.Huitzo
18.Chilpancingo
32.SanJoséMogote
19.Juxtlahuaca
33.HierveelAgua
Veracruz
34.TierrasLargas
20.TresZapotes
35.Abasolo
21.RanchoLaCobata
22.LagunadelosCerros
36.RioGrande
37.LagunaZope
Jukatan
38.Dzibilchaltún
39.Aké
40.Mani
Campeche
41.Dzibilnocac
42.Calakmul
Chiapas
43.ChiapadeCorzo
44.Xoc
45.OjodeAgua
46.Tzutzuculi
47.Pijijiapan
48.Izapa
49.Altamira
