Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
zprzedstawieniempostacisiedzącejuwejściadopaszczyantropomorficzne-
gojaguara(niewątpliwiejaskini).WprzypadkuMonumentu4zLaVenta
siedzącyosobnikdzierżysznur,któryłączygozpostaciąwyrzeźbionązboku,
podczasgdynaMonumencie20zSanLorenzomężczyznawychodzącyzja-
skinitrzymadziecko.Tenrodzajrzeźbinterpretowanozgodniezmezo-
amerykańskimiwyobrażeniamidotyczącymirodzącejgóry,którawydałana
światludzkierody,zeszczególnymnaciskiemnasukcesjędynastycznąsym-
bolizowanąprzezdzieckoisznur.
IstotnymelementemkulturowymobecnymuOlmekówsąinskrypcje
hieroglificzne.Jeszczedoniedawnabyływątpliwościcodotego,czypoczątki
pismawMezoamerycesięgajączasówolmeckich,czyraczejwykształciłosię
onook.700r.p.n.e.wdolinachOaxaki.Zagadkowytekstolmecki,znalezio-
nywpobliżuSanLorenzoiznanyjakoBlokzCascajal,zostałudostępniony
publicznościw2006r.Jesttoobiektpochodzącynajprawdopodobniejzroku
900p.n.e.Znajdująsięnanimlinearnesekwencjeodręcznychznakówhiero-
glificznych,które-chociażniezostałyjeszczeodczytane-przedstawiająkil-
kaukładówlubpowtarzającychsięwzorów,sugerującychzkoleiobecność
antroponimówlubinnegorodzajuimionwłasnych.Owoznaleziskoożywia
podejrzenie,żeOlmekowiezWybrzeżaZatokowegobylipierwszymspołe-
czeństwemmezoamerykańskim,któreposługiwałosięsystemempisma.
Hipotezatanadajenoweznaczenieinnymprzedmiotom,takimjakmały
blokinskrypcjiwyrytychwkamieniu,polerowaneceremonialnesiekierki
zkamieniawukładzieprzypominającymkwiatzrozchylonymipłatkamiczy
choćbyszlifowaneobiektyzjadeituzeznakamihieroglificznymiwpostaci
emblematów,wśródktórychjestMonument8zSanLorenzoitzw.siekierka
Humboldta.Późnastelazescenąikonograficznąiteksthieroglificznyznany
jakoMonument13zLaVentadostarczajądanychepigraficznychnatemat
języka,którymposługiwalisięOlmekowie,ponieważprzeprowadzonaanali-
zawykazała,żeporządeklekturytegotekstujestnastępujący:data-pod-
miot-orzeczenie,coodpowiadaskładnijęzykówmixe-zoque.Wydajesię,że
monolittennależydatowaćnaokresprzejściowymiędzyśrodkowymokre-
sempreklasycznymapóźnym.
ŚrodkowyokrespreklasycznywpozostałejczęściMezoameryki
(1200–400p.n.e.)
Wlatach1300-1250p.n.e.wDolinieMeksykupowstałyróżneregionalne
stolice,awśródnichCoapexco,Tlapacoya,Tlatilcoijedenośrodeksub-Pe-
dregal17.Wpołudniowychizachodnichczęściachdolinynastąpiłapewna
17Terminsub-Pedregalokreślamiejsce,gdzieprzedwybuchemwulkanuXitleznajdowały
sięosady.Poerupcjiuformowałsiętzw.Pedregal,czyliterenpokrytylawą,znajdującysiędziś
napołudniumiastaMeksyk(przyp.red.).
