Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naukaoczynnościachustrojunazywasięfizjologią.Metodybadańwfizjolo-
giisątrudniejszeibardziejzłożoneniżwanatomii.Możliwościwykonywaniado-
świadczeńnaczłowiekusąograniczonewzględamimoralno-etycznymiidopusz-
czalnesątylkopodwarunkiem,iżnieprzynosząbadanemunajmniejszejszkody.
Wymagająoneteżświadomejzgodybadanego.Wielewiadomościofunkcjonowa-
niuorganizmuijegocech–zwłaszczaośrodkowegoukładunerwowego–pochodzi
zobserwacjiklinicznych.
Większośćprawfizjologicznychzostałaustalonanapodstawiedoświadczeńna
zwierzętach,zwłaszczassakach.Wwielukrajachdoświadczenianazwierzętachwy-
magajązgodyspecjalnejkomisji,któramusiuznaćzasadnośćtakichbadań.
Wbadaniachnadbudowąifunkcjonowaniemorganizmówdokonałsięolbrzy-
mipostępdziękizastosowaniumetodchemicznychifizycznychoraznowoczesnej
aparaturybadawczej.Doprowadziłotodopowstaniadwóchpokrewnychdyscyplin
biochemiiibiofizykizajmującychsięwyjaśnianiemchemiiifizycznejnaturyzja-
wiskbiologicznychnapoziomiemolekularnym.Badaniatedoprowadziłydowykry-
ciapewnychprawbiologiiwspólnychdlawszystkichistotżywych.
KOMÓRKA
Komórka(cellula)jestnajmniejsząstrukturalnąifunkcjonalnąjednostkążycia.
Wszystkieistotyżywe–rośliny,zwierzętaimikroorganizmy–sązbudowanezko-
mórekiichwytworów.
Wskładciałaludzkiegowchodzątrylionykomórek.Mająoneróżnykształt:ku-
listy(komórkitłuszczowe),dyskoidalny(krwinkiczerwone),rozgałęziony(komór-
kinerwowe),sześcienny(komórkinerkowe),płaski(nabłonek).Komórkimająrów-
nieżróżnąwielkość.
Każdakomórkaskładasięzgalaretowatejmasyżywejsubstancjizwanejcyto-
plazmą,otoczonejcienkąbłonąkomórkową.Wewnątrzkomórkiznajdujesiępoło-
żonezazwyczajcentralniejądrokomórkoweoddzieloneodcytoplazmypodwójną
błonątworzącąotoczkęjądrowązaopatrzonąwdrobneotworki–pory.Wnętrzeją-
drawypełniaDNAipodtrzymującejebiałkatworzącerazemchromatynę.DNA
jestmateriałemgenetycznymkomórki,kontrolującymjejaktywność.
Cytoplazmajestwysocezorganizowanymukłademzłożonymzsubstancji
podstawowejzwanejcytosolemidrobnychstruktursubkomórkowych(organelli)
mającychpostaćrureczek,pęcherzykówibłonśródkomórkowychsiateczkiendo-
plazmatycznej.
Należądonich:
1.Mitochondria–miejscesyntezyATP–nazywanesiłowniąkomórki;struktury
tezbudowanesązdwóchbłon–zewnętrznej,którajestgładka,iwewnętrznej
pofałdowanej,któratworzytzw.grzebienie.Mitochondriasamopowielająsię,
posługującsięwłasnymDNA.GenyzawartewtymDNApochodzątylkood
matki.Wżywejkomórcemitochondriapozostająwstałymruchu.Szczególnie
20
