Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jednymzgłównychprocesówzachodzącychwkomórcejestsyntezawielkiej
liczbyróżnychbiałek,któredecydująofizycznychichemicznychwłaściwościach
komórki.InstrukcjedlasyntezybiałeksązakodowanewDNAwjądrze.Segment
DNAkodującyjednobiałkonazywasięgenem.Nawetmałygenskładasięzponad
2000parzasadpurynowych,kodującychponad700aminokwasów.Proceskopiowa-
niainformacjizawartejwDNAnapojedynczyłańcuchRNA,tzw.informacyjny
RNA(messengerRNA),nazywasiętranskrypcją.Transkrypcjakatalizowanaprzez
enzympolimerazęRNAzachodziwjądrze.
ProcesodczytywaniasekwencjinukleotydumRNAwceluokreśleniasekwen-
cjiaminokwasówwytwarzanegobiałkanazywasiętranslacją,któraodbywasię
wcytoplazmie(wrybosomach).
BŁONAKOMÓRKOWA
Błonakomórkowajeststrukturą,któranietylkootaczakomórkęioddzielająod
środowiskazewnętrznego,lecztakżeumożliwiakontaktowanieztymśrodowiskiem
ipobieraniezniegoróżnychsubstancjiniezbędnychdoprzebieguprocesówżycio-
wychkomórki.Błonakomórkowawszystkichkomórekzbudowanajestzlipidów
(ok.40%)ibiałek(ok.60%).Głównymiskładnikamilipidowymibłonykomórko-
wejsąfosfolipidyicholesterol(ok.40%).Fosfolipidybłonykomórkowejtworzą
podwójnąwarstwędziękitemu,żenkońce”ichcząsteczkimająbardzoróżnecechy
–jedenkoniecjestpolarny(hydrofilny),drugi–niepolarny(hydrofobowy).
GrupępolarnąstanowiNH
3połączonaprzezkwasfosforowyzdwomakwa-
samitłuszczowymi:jedenznichjestłańcuchemprostym(nasyconym),drugi–
majednopodwójnewiązanie(nienasycony),wktórymulegazagięciuwkonfigu-
racjicis.Obecnośćpodwójnegowiązaniacisniepozwalanaścisłeupakowanie
cząsteczekiutrudniaichusztywnienie.Dziękitemupodwójnawarstwalipidowa
błonynadajejejcechypłynne.Wniskiejtemperaturzepodwójnawarstwama
charakterżelu,natomiastwtemperaturzeciaławarstwawewnętrznajakgdyby
roztapiasię,pozwalająccząsteczkomnaruchy–rotacjęizmianęmiejsca,atak-
Ryc.2.Modelstrukturybłonykomórkowej.Dużecząsteczkibiałkoweleżąnapodwójnej
warstwielipidowejlubjąprzenikają.
23
