Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wodywkomórcewymagaudziałuspecjalnychstruktur.Podobnieteżjonyhydrofil-
neorazdużecząsteczkiniemogąpokonaćdwuwarstwowejbłonylipidowejbez
udziałustrukturspecjalnych,któreuczestnicząwaktywnymtransporcie.Aktywne
procesytransportuprzezbłonykomórkowewymagająenergiidostarczanejprzez
ATP.
Aktywnymtransportemnazywamyruchsubstancjiprzezbłonęprzeciwko
gradientowistężenialubgradientowielektrochemicznemu.Wtransporcietympo-
średnicząbiałkatransportowebłonykomórkowej;białkatełącząsięodwracalnie
zprzenoszonąsubstancją.Wtensposóbodbywasięruchaminokwasówiwiększo-
ścijonówprzezbłonęoraznatejzasadziedziałapompasodowo-potasowa,utrzy-
mującagradientstężeniatychjonówpoobustronachbłonykomórkowej.
Białkatedziałająwróżnysposóbizwykleodznaczająsiędużąswoistościądla
przenoszonychsubstancji.Odróżniamywśródnich:
1.PompynapędzaneenergiąATP–przenosząodpowiedniejonyprzeciwkoich
gradientowielektrochemicznemu,zużywającenergiępochodzącązhydroli-
zyATP
.
2.Kanałyjonowe,gdysąotwarte,pozwalająnabiernyprzepływodpowiednich
jonówzgodniezichgradientemelektrochemicznym.Sposóbkontrolowania
otwieraniaizamykaniatychkanałówbywaróżnyizależyodtypukanału.
3.Transporteryotwierajądrogęprzezbłonędlamałychcząsteczekhydrofil-
nych(cukry,aminokwasy)ijonówzgodniezgradientemstężenialubgra-
dientemelektrochemicznym.Odróżniasiętrzyrodzajetransporterów:
a)uniportery–pozwalającenaprzechodzeniepojedynczychcząsteczek
zgodniezgradientemstężeń;
b)symportery–pozwalającenaprzechodzeniejonuzgodniezgradientem
elektrochemicznymtylkowtowarzystwieinnegojonulubcząsteczki,tak-
żeprzeciwkogradientowi;
c)antyportery–pozwalającenaprzechodzeniejonuwzdłużgradientuelek-
trochemicznegotylkowtedy,gdyinnacząsteczkajestprzenoszonawod-
wrotnymkierunkunawetprzeciwkojejgradientowi.
PODZIAŁKOMÓRKI(MITOZA)
Komórkirozmnażająsięprzezpodziałzwanymitozą.Wprocesietymwszyst-
kieskładnikijądroweicytoplazmatyczneulegająpodwojeniu.Wszystkimitymi
zmianamikierująchromosomywczasieswegopodwajaniasię.Wokresiemitozy
wyróżniasięczteryfazy:1)profazę,2)metafazę,3)anafazęi4)telofazę.
Profazarozpoczynasięodprzemieszczeniasiędwucentriolikuprzeciwległym
stronomjądraorazujawnianiasięchromatyny,któraformujesięwpałeczkowate
chromosomy.Każdychromosomskładasięzdwóchnicichromatynowych,zwa-
nychchromatydami.Sąonepołączonewniewielkiejstrefiezwanejcentromerem.
Błonajądrowaijąderkostopniowozanikają,acentriolewytwarzająnowąstrukturę,
zwanąwrzecionempodziałowym.Chromosomyprzesuwająsiękupłaszczyźnie
27
