Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakwspomnieliśmy,wkomórkachczłowiekaznajdujesię46chromosomów.
Różniąsięonemiędzysobąwielkościąikszttem,leczkażdychromosommaswój
odpowiednik,tj.chromosomhomologiczny(determinującytesamecechy)tegosa-
megokształtuiotejsamejsekwencjigenów.Istniejejednakwyjątekumężczyzny
jednaparachromosomówskładasięzjednegochromosomukrótkiegoijednegodłu-
giego.tochromosomydeterminującepłećzarodka.
Plemniki(spermatocyty)powstająwkanalikachnasiennychjąderzpierwot-
nychkomórekzwanychspermatogoniami.Spermatogoniaprzekształcająsięnaj-
pierwwspermatocytyIrzędu,którewskutekpodziałumejotycznegowytwarzają
czterykulistekomórkispermatydy.Każdaspermatydarozwijasięwdojrzały
plemnikzawierającypołowęchromosomów.PonieważspermatocytIrzęduzawiera
dwaróżnechromosomypłcioweXiY
,topowstającezjegopodziałudwiesperma-
tydymajągarniturychromosomówróżniącesięmiędzysobąjednamachromosom
Xdeterminującypłećżeńską,drugaYdeterminującypłećmęską.
Niewyspecjalizowanekomórkipłcioweżeńskienosząnazwęoogonii.Oogo-
niumrozwijasięwoocytIrzędu,którynastępnieulegapodziałowimejotycznemu.
Wwynikutegopodziałupowstajądwiekomórki:oocytIIrzęduzawierającyżółtko
iprawiecałącytoplazmęorazciałkokierunkowezawierającepołowęgarnituruchro-
mosomówzwanychautosomami,atakżejedenchromosompłciowyX.
Mężczyznawydzielawpojedynczymejakulacieokoło200milionówplemni-
ków,którestalewytwarzanewjądrach.Wodróżnieniukobietawchwilinarodze-
niamawjajnikutylkokilkatysięcypotencjalnychkomórekjajowych,zktórychpo
osiągnięciudojrzałościpłciowej(pokwitanie)powstajecomiesiącjednakomórka
jajowa.Niekiedyrównocześnieuwalniająsięzjajnikadwiekomórkijajoweijeżeli
wtymczasiedojdziedoichzapłodnienia,powstanieciążabliźniacza,arodzącesię
dziecibliźniakamidwujajowymi(dwuzygotycznymi).Monozygotyczne(jednoja-
jowe)bliźniętarozwijająsięzjednejkomórkijajowej,którapozapłodnieniuuległa
podziałowimitotycznemuzanimrozpocząłsięnormalnyrozwójzygoty.Wtym
przypadkubliźniętaidentyczne,gdyżwyposażonewidentycznezespołychro-
mosomów.
ROZWÓJORGANIZMUCZŁOWIEKA
Człowiekwciągużyciaprzechodziwielefazrozwoju.Rozwójtendzielisięna
dwaokresy:płodowy(endogenesis)ipozapłodowy(exogenesis)lOkresrozwoju
płodowegorozpoczynasięzchwilązapłodnieniaitrwadochwiliurodzenia.Zapłod-
nieniepoleganapołączeniusiędwóchkomórekpłciowych:męskiejplemnika(sper-
matozoon)zkomórkążeńskąjajem(ovum)lJajojestkulistąkomórkąośrednicy
około0,15–0,2mm,powstającąwżeńskimgruczolepłciowymjajniku(ovarium)l
Wprzeciwieństwiedojajaplemnikjestkomórkądużomniejszą.Maonkształtnitki
długościokoło60mikronów,zakończonejnajednymkońcuzgrubieniemzwanym
główką.Plemnikirozwijająsięwgruczolepłciowymmęskimjądrze(testis)l
29