Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nawyspachTrobrianda4,obserwującegolokalneple-
miona.Terazrozejrzyjsiędookoła.ŻyjemywXXIw.
Jednaktakieobserwacjekultury,norm,zachowań,
zwyczajów(zakupowych),sposobuporuszaniasię
(pointernecie),trendów,potrzeb(związanychzkon-
sumpcją)sąwciążobecne.Majątylkoinny,bobizne-
sowycel.Filozofiadziałaniabadaczyrynkunieod-
biegadalekoodtego,corobiłMalinowskiorazinni
antropolodzyiantropolożki.Kwestiatego,jakszcze-
gółowożyciemkonsumentówinteresujesięświatba-
dań,możewzbudzaćzdumienie.Tozainteresowanie
aniniezaczynasięwsklepie,anisięnanimniekończy.
Posługującsięsłownikowądefinicją,dowiemysię,że
badanierynkutonbadanienawykówipreferencji
ludziprzywyborzekupowanychdóbr”5.Innymi
słowy,jesttopraktykazawodowairynkowa,która
czerpiezwielunaukinadrodzesynergiiwyciąga
znichto,conajlepszeoraznajbardziejużyteczne.
Znajdziemytuelementysocjologii,psychologii,eko-
nomii,kulturoznawstwa,etnografii,neurobiologii,
matematyki,informatykiiwieluinnych.Branżanie-
zależnychbadańkomercyjnychpojawiłasięwPol-
scewokresietransformacjilat90.XXw.Odtego
czasumocnougruntowałaswojąpozycjęitrudno
wyobrazićsobiebiznes,któryniekorzystałbyzjej
wsparcia.Działymarketinguisprzedaży(alerów-
nieżzajmującesięobecnościąmarkiwinternecie,
rozwojemnowychproduktów,HR,PRiwielein-
nych)stalecośzmieniają,ulepszają,optymalizują,
wyłączająiwłączająwzarządzanychprocesach.Jed-
nakskądmająbraćpewność,żeopcjaBmawiększy
potencjałniżopcjaA?Rzutmonetą?Toraczejzły
pomysł.Podejmującdecyzjebiznesowe,bezpiecz-
niejwyzbyćsięmyśleniażyczeniowego(wishful
thinking).Działanienabazieintuicjijestzawodne,
dlategoniezbędnejestbieżącewspieraniesięrozma-
itymiźródłamidanychianalizami.Możemyspotkać
sięzróżnymiokreśleniamitegozjawiska,jakchoćby
datadrivendecisionslubevidencebasedmarketing.
WDNAbranżybadawczejwpisanejestdostarczanie
wiedzy,abyumożliwićpodejmowanieprzemyślanych
decyzjibiznesowych.
102010Gdzieznajdziemybadaczyrynku?
Przedewszystkimwagencjachiinstytutachbadaw-
czych.Toorganizacje,któreoferująszerokiwachlarz
metodologiiróżnymtypomklientów-odnajwięk-
szychproducentówsłodyczy,przezmarkiluksusowe,
pobankiifirmyubezpieczeniowe.Narynkufunk-
cjonujązarównoduże,międzynarodowekorporacje
badawcze,jakimałebutikispecjalizującesięwwy-
branymtypieanaliz.Równocześniewielefirmposia-
dawewnętrznedziałybadawcze,któreskupiająsię
namarcewłasnej.Dodatkowobadaczyznajdziemy
wdomachmediowych,firmachstrategicznych,start-
upach,wadministracjipublicznej,atakżenauczel-
niachwyższych,gdzieprzyjęłosięnazywaćich
npraktykami”
.Największympolskimstowarzysze-
niemzrzeszającymentuzjastówtejdziedzinyjestPol-
skieTowarzystwoBadaczyRynkuiOpinii(PTBRiO),
którefunkcjonujeod1994r.iwswoichszeregach
maponad300członkówzcałegokraju.
102020Kimjestbadaczrynku?
Wieleosóbwyobrażasobiebadaczyjakooderwa-
nychodrzeczywistościstatystyków,którzywsłup-
kachniewidząludzi.Innizakładają,żetrudnosię
znimirozmawia,ponieważjużpokilkusłowachsą
wstaniezaszufladkowaćczłowieka,rozbierającgo
naspołeczneczęścipierwsze.Obastereotypymijają
sięzprawdą.Wizjęzapaleńcówotoczonychnagrza-
nymiserwerami,pudełkamipopizzy,pustymipusz-
kamipopiwie,wymyślającychkolejnekorelacje,
równieżlepiejwłożyćmiędzybajki.Badaczerynku
toosobyootwartychumysłach,zpasjąśledząceto,
codziejesiędookołanich.Sąobserwatoramispo-
łecznymi.Dowykonywaniategozawoduniezbędna
jestfachowawiedza,znajomośćmetodologiiipro-
cesówbiznesowych,jednaktekwalifikacjezdobywa
sięnadrodzedoświadczenia.To,czegopotrzeba
młodymadeptom,totzw.wyobraźniasocjologicz-
na6.Jejpodstawoweskładnikitoumiejętnośćmyśle-
niapozautartymischematami(outofthebox)oraz
ciekawośćiempatia(łatwośćzrozumieniacudzej
perspektywy).JeślizdarzaCisięwyciszyćmuzykę
wsłuchawkach,byusłyszećrozmowęprowadzoną
przezobcychwkomunikacjimiejskiej;jeślipodpa-
trujeszzzaciekawieniem,coinniwrzucajądokoszy-
kówzakupowych,lubpotrafiszzpewnądokładno-
ściąokreślić,pojakiemarkichętniesięganowo
poznanaosoba,prawdopodobniemaszzadatkina
dobregobadaczarynku.Jaklubimawiaćwieleosób
wnaszejbranży:badacztoniezawód,badacztostan
umysłu.
4Sprawdź:B.Malinowski,ArgonaucizachodniegoPacyfku,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2005.
5Zob.https:lldictionary.cambridge.orglplldictionarylpolish-englishlbadania-rynku[dostęp:12.03.2020].
6SamookreślenieupowszechniłCharlesWrightMillswksiążceotymsamymtytule(1959).
15
I.Badaniarynku,czylijakzrozumiećkonsumenta
