Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SekcjaA–Wprowadzeniewgłównezagadnienia
A6POWSTAWANIEWZORU
IPRZEDZIAŁÓW
Hasła
Specyfikacja
regionalna
Podstawowe
współrzędne
Informacja
pozycyjna
Gradienty
morfogenów
Przedziały
isegmentacja
Terminemspecyfikacjaregionalnaokreślasięjakikolwiekmechanizm
informującykomórkę,wjakimmiejscuznajdujesięwzarodku—
wodniesieniudoinnychjegokomórek.Specyfikacjaregionalnajest
niezbędnadopowstawaniawzoru(planu)budowyzarodka,zgodnie
zktórymkomórkibędąorganizowaćsięwzespołyitworzyćróżne
strukturywokreślonychjegoczęściach.
Pojęciepowstawaniawzorujestrównoznacznezrozpoczęciem
zakładaniapodstawplanubudowyciała.Organizowaniesię
komórekwzespoływceluodtworzeniawzorubudowyciała
wymagaodpowiedniospolaryzowanegoukładuodniesienia,sąnim
główneosieciała.Uzwierzątwystępujątrzygłówneosie:
przednio-tylna,grzbieto-brzusznailewa-prawa.Wszystkieteosiesą
spolaryzowanealbowwynikuokreślonegorozmieszczenia
determinantówcytoplazmatycznych,alboprzezpercepcję
zewnętrznychbodŹcówfizycznych.
Położeniedanejkomórkiwzarodkumożeokreślaćjejpozycja
wodniesieniudoosigłównych.Kluczowąkwestiąwbiologii
rozwojujestodpowiedŹnapytanie,wjakisposóbkomórki
dowiadująsięoswojejpozycji,tj.jakajestnaturainformacji
pozycyjnej,któradonichdociera?Różneukładymodelowesugerują,
żewyznaczaniepozycyjnejwartościkomórkimożezależećodtego,
wjakiejodległościodŹródłamorfogenuznajdujesiętakomórka.
Morfogenjestsygnałemindukcyjnym,któregodziałaniewywołuje
różneodpowiedzizależniejegostężenia.Morfogen,któryjest
syntetyzowanynajednymkońcuosi,tworzygradientstężenia
wzdłużjejprzebiegu,wkierunkuprzeciwnegokońca,akomórkom
rozmieszczonymwtymgradienciezostanąprzypisaneokreślone
wartościpozycyjnezgodnezestężeniemmorfogenu.Gradient
morfogenumożeprzekładaćsięnagradientprzekazywaniasygnału
wewnątrzkomórkowego,aostateczniewformiezróżnicowanej
ekspresjiokreślonychgenów.Morfogenymogątworzyćgradienty
wwynikuswobodnejdyfuzji,aletakiproceswymagaodpowiednich
mechanizmówwyzwalającychpozakomórkowewydzielaniebiałek,
takichjakHedghehog,Wingless/WntiDecapentaplegic/BMP.
Skoroosieustaląsię,częstopodlegająpodziałowinapowtarzające
sięjednostki,mającepoczątkowopodobnąstrukturę,którapóŹniej
możesięróżnieprzekształcać.Jednostkitemogąbyćrozumianejako
granicezasięgówekspresjiokreślonychgenówalbojakofizyczne
