Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
SZCZEPANKOWSKA1998:96],nazwysubiektówczynności,procesówistanów[por.
GWjp-2:398-405],nominasubiectiactivi,nazwywykonawcyczynnościlubrzeczy
[por.ŚCIEBORA1983:551],nazwyagensa[por.NAGóRKO2004:35,сцяцко1999:
10],nazwyagensaczynności[por.GRZEGORCZYKOWA1979:22],nazwyosobydzia-
łającej[por.SIGAŁOW1971:165],nazwysubiektówagentywnych[por.WASZAKOWA
1991a:222],nazwyzawodówiwykonawcówczynności[por.KARPOWICZ1999:193],
nazwyosóbzewzględunawykonywanyzawódlubczynność[por.антанюк2004:
93,Л
укашанец
1998в:156,у
ЛасеВlч
2005:147,с
lПЛlВеня
1996:186],nazwyludzi
wedługwykonywanychczynności,zawodów,specjalności,piastowanychurzędów
[por.B
IELECKA
1993:13],leksemyoznaczeniuwykonawcówczynności[por.J
ADACKA
2001:50],nazwyludziodzajęć[por.ŁOŚ1925:43].
Wśródderywatówodczasownikowychprzyopisieomawianejgrupynajwięcej
trudnościsprawiaklasyfikacjaiopisformacjiocharakterzeskłonnościowymtypu
брахун‘kłamca’,гаварунpot.‘gaduła’pot.,жартаўн.к‘kpiarz’,крыкунpot.
‘krzykacz’pot.,залётн.кpot.‘flirciarz’pot.,пляткар‘plotkarz’,п’ян.ца‘pijak’,
którychniesposóbtylkonapodstawiewykładnikówformalnychjednoznacznie
przyporządkowaćanidonazwagentywnych,aniatrybutywnych,gdyżwobrębie
obukategoriifunkcjonujątesametypypodstawsłowotwórczychitesameforman-
ty[por.WALCZAK-MIKOŁAJCZYKOWA2000:14].10Podrugie,wielubadaczyzwraca
uwagęnabrakwplaniesłowotwórczymostrejgranicymiędzynazwamiwyko-
nawcówosobowychinieosobowych,tj.nazwamimaszyn,urządzeńinarzędzi,
por.стартэр‘ten,ktodajesygnałdostartu’,‘mechanizmogłaszającystart’;por.
teżpol.informator,ładowacz,segregator,spychacz,synchronizator[por.GWjp-2:
399,WALCZAK-MIKOŁAJCZYKOWA2000:10,GRZEGORCZYKOWA1979:38].Charakter
agentywnymatakżedużagrupaderywatówodrzeczownikowych(częstosąto
nazwyutworzoneodobiektuczynności)ocharakterzeaktualnym11,por.дачн.к
‘ten,ktouprawiadziałkę’(≤дача)[GRZEGORCZYKOWA1979:39]).
Naprzełomielat50.i60.XXw.wjęzykoznawstwiepolskimszczególnąuwa-
gębadaczyprzykuwałyderywatyosobowe,określającedesubstantywnenazwy
subiektówczynności.JednymznajstarszychopisówodrzeczownikowychN
sub
jest
kwalifikacjaA.Heinza[HEInz1957],którywpracyFunkcjaegzocentrycznarze-
czownikawyróżniłnastępującegrupywyrazów:(1)N
subodwytworu(por.pierni-
karz‘wykonującypierniki’)-podstawajesttudopełnieniem,(2)N
sub
odnarzędzia
(por.kosiarz‘pracującykosą’)-podstawajesttunarzędziem,(3)N
sub
odmateriału
(por.złotnik‘wykonującywyrobyzezłota’)-podstawajestdopełnieniem,(4)N
sub
odmiejsca(por.poczciarz‘pracownikpoczty’,‘pracującynapoczcie’)-podstawa
jestdopełnieniemluborzecznikiemmiejsca,(5)N
sub
odskłonności(por.herbaciarz
‘lubiącyherbatę’)-podstawajestdopełnieniem[HEInz1957:56].
10NabliskośćznaczeniowąskłonnościowychN
subinazwatrybutywnych(nosicielicech)
zwróciłauwagęm.in.R.Grzegorczykowa[GRZEGORCZYKOWA1979:38].
11
AktualnenazwywykonawcówczynnościA.Wierzbickaokreślajakonominaagentis
równoczesne[WIERZBICKA1969:165].
