Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nauczanie,wychowanieikształcenie
Podejściepodporządkowującewychowaniena-
uczaniuszkolnemuokazałosięniewystarczające.
Wwypadkuuczniówuzdolnionychiprzygotowa-
nychdozadańintelektualnych,jakiestawiała
przednimiszkoła,aspektwychowawczytych
ostatnichbyłzadowalającosilny,alewwypadku
uczniówmniejuzdolnionychisłabiejprzygotowa-
nychzawodził,anawetprzeobrażałsięwdemora-
lizację.Jakichbowiemzasadwspółżyciaspołecz-
negouczysięmłodyczłowiekniebędącywstanie
(motywacyjnie,intelektualnie)podołaćobowiąz-
kom?Oszukujący(przezUściąganie”ikorzystanie
zpodpowiedzi),przeszkadzającynauczycielowi
podczaslekcji,prześladującypilniejszychuczniów?
Gdyprogramwychowawczyniewyznaczadziałań
edukacyjnychszkoły,jejwartośćmaleje.
Proponowanyukładznaczeńtrzechpodsta-
wowychpojęćpedagogicznych–wychowania,
nauczaniaikształcenia–przedstawiarycina1.2,
którapokazuje:
•dwubiegunowość
działania
edukacyjnego:
każdaczynnośćtegorodzaju(strzałkiwgór-
nejczęścirysunku)zawieraelementyemocjo-
nalno-motywacyjneipoznawczewpropor-
cjachokreślonychbliskościądwubiegunów;
•przewagęaspektuemocjonalno-motywacyj-
negowwychowaniu;
•przewagęaspektupoznawczegownauczaniu;
•zrównoważenie(wypośrodkowanie)dwuaspek-
tówwkształceniu;
•ograniczeniezakresukształceniajakodziała-
niaedukacyjnegowstosunkudosumyzakre-
sówwychowaniainauczania.
Taostatniawłaściwośćkształceniamożebyć
uzasadnionaograniczonymczasemdodyspozy-
cji,niewystarczającymnajednoczesneosiągnię-
ciewszystkiego,cobyłobymożliwezosobna.
Nieuniknionezwężenieprzestrzeninauczania
wharmonijnejkoncepcjikształceniatłumaczy,
dlaczegoszkołybywająpowściągliwewbudowa-
niuirealizacjiprogramówwychowawczych.Tych
programówniedoceniajądydaktycyprzedmioto-
wi.Wanalizachwykorzystaniaczasulekcyjnego
wszelkiedygresjeidyskusjewybiegającepoza
tematlekcjiuważasięzwyklezamarnotrawstwo
czasu,bezwzględunaichwartośćemocjonalno-
-motywacyjną.
PolskiNauczycielRoku2018,Przemysław
Staroń(2020,s.100),takscharakteryzowałtęjed-
nostronność:
Wszkolejestbardzodużozajęćdotyczącychróżnych
dziedzinwiedzy–bardzoważnychdziedzin–aniema
zajęć,któresąnajważniejsze.Zajęćoczłowieku,oświe-
ciejegoemocji,osobowościipotrzeb.Niemapsychologii.
Działanie
edukacyjne
Aspekt
emocjonalno-
-edukacyjny
Wychowanie
Aspekt
poznawczy
Nauczanie
Kształcenie
RYCINA1.2.Porównaniezakresutrzechpojęćzewzględunaaspektyemocjonalno-motywacyjnyipoznawczy
działaniaedukacyjnego
Źródło:opracowaniewłasne.
ĆWICZENIE1.4.Nauczanieikształcenie
Mówimy(a)Uplannauczania”,Unauczaniefizyki”,Unauczyciel”,Uwyniknauczania”,ale(b)Ukształcenie
ogólne”,Ukształceniezawodowe”,Ukształceniewyższe”,Uwykształcenie”.
1.Cochcemywyrazić,używającwymienionychokreśleń(a)i(b)?
2.Biorącpoduwagęwłasnedoświadczeniaedukacyjne,którągrupęokreśleńuznaszzatrafniejopisującą
obecnąrzeczywistośćszkolną?
3.Sformułujodpowiedniezaleceniadladiagnostyedukacyjnego.
31
