Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jachimczak,Dydaktyczneipozadydaktyczneuwarunkowaniaefektównauczaniaindywidualnegodzieciprzewleklechorych,
Kraków2011;ISBN:978-83-7587-892-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
Paradygmatykonstruowaniamodelichorobyprzewlekłej
19
Modelchorobyjakokryzysużyciowego–RudolfH.Moos
iVivienD.Tsu
ModelchorobyprzewlekłejjakostresurozwinęliRudolfH.MoosiVivien
D.Tsu14.Wmodelutymcentralnemiejscezajmujepoznawczaocenaznaczenia
kryzysu,jakimjestchoroba.Odtegozależy,zdaniemautorów,wyznaczenie
zadańadaptacyjnychidobór,azwłaszczadostosowaniedonichumiejętności
zaradczych.To,jakabędzieocenapoznawczasytuacji,zależyodtrzechczynni-
ków:cechchorującego,specyfikichorobyorazwłaściwościfizycznegoisocjo-
kulturowegośrodowiska.Autorzymodeluwyodrębnilisiedemkategoriizadań
związanychzprocesemadaptacjidosytuacjichoroby.Trzyznichsąbezpośred-
niozwiązanezchorobą,natomiastczterypozostałeodnosząsiędowszelkich
kryzysówżyciowych,zktórymimożemysięspotkać.Wprzedstawianejkon-
cepcjiistotnejestto,żezadaniatedotycząnietylkoosobychorej,alerównież
jejrodzinyinajbliższegośrodowiska.Odtego,jaksobieznimiporadzą,będzie
zależećjakośćichżycia.
Wśródzadańzwiązanychzchorobąwyróżnionezostały:zmaganiesię
zjejbiologicznymiipsychologicznymisymptomami,zmaganiesięzestresem
związanymzprocesemleczeniaihospitalizacji,podejmowanieiutrzymywanie
interakcjizpersonelemmedycznym.Czterypozostałedotyczą:wewnętrznej
równowagiwsytuacjikryzysu,obrazusiebie,więziemocjonalnychiprojekcji
własnejprzyszłości.Wprzypadkuwewnętrznejrównowagiemocjonalnejistot-
nejestto,byutrzymaćkontrolę,szczególnienadnegatywnymiemocjami–
lękiem,gniewem,poczuciemwyobcowaniaczyizolacji.Priorytetemjestpraca
poznawczanadrealistycznąocenąsytuacjiwkontekścieposzukiwaniapunktów
oparciawkreowaniunadzieiioptymistycznychprognoz.Zadaniezwiązane
zbudowaniemobrazusamegosiebiemanaceluprzedewszystkimwysiłekwtwo-
rzeniusatysfakcjonującegowizerunkuwłasnychmożliwościikompetencji.Jest
topołączonezpracąnadstworzeniemwewnętrznychpokładówsił,koniecznych
m.in.dorekonstrukcjicelówżyciowychstosowniedozmianwfunkcjonowaniu
związanychzkryzysemspowodowanymchorobą.Łączysiętobardzoczęsto
zkolejnymzadaniem,polegającymnautrzymaniuwięzizbliskimi.Sytuacja
kryzysualienujedotkniętąnimosobęodotoczenia,tymbardziejjeślipomyślnie
radzimysobiezzadaniembudowaniaobrazusiebie.Częstoodrzucamypomoc
bliskich,chcącwłaśnieudowodnić,przedewszystkimsobie,żeposiadamysiłę
dowalkizprzeciwnościami.Niezawszerównieżotoczeniemakompetencje
potrzebnedokonstruktywnegowsparcia,czylitakiego,któreuruchamiasiły
wewnętrznejednostki,niezaśuzależniająoddziałańpomocowychśrodowiska.
Wrealizacjitegozadania–wnajwiększymchybastopniuwporównaniuzinny-
mi–abyosiągnąćsukces,musidojśćdokooperacji,wspólnotycelów,nierzadko
14R.H.Moos,V.D.Tsu,CopingwithPhysicalIllness,PlenumMedicalCo,NewYork1977.
