Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jachimczak,Dydaktyczneipozadydaktyczneuwarunkowaniaefektównauczaniaindywidualnegodzieciprzewleklechorych,
Kraków2011;ISBN:978-83-7587-892-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
26
Przewlekłachorobajakoczynnikdeterminującyfunkcjonowaniedziecka…
szonychizwiązanychzograniczonymkręgiemichpotencjalnychpodmiotów.
Innymrodzajemdeprywacjijesttaocharakterzeczynnościowym.Wiążesięona
główniezbrakiemmożliwościpodejmowaniaswobodnejaktywności.Dziecko
zostajewykluczonezszeregudziałańtypowychdlajegowiekuipotrzeb.Trzeci
rodzajdeprywacji,októrejpiszeZ.Skorny,todeprywacjasensoryczna,odczy-
tywanajakoubóstwowrażeńibodźcówwynikającychzprzymusudłuższego
przebywaniapacjentawszpitalu.Dzieckopozbawionejestmożliwościswobod-
negoinaturalnegokontaktuznieintencjonalnieoddziałującymibodźcamize
świataprzyrody,środowiskazewnętrznego,bliższegoidalszegootoczenia,któ-
rekonstytuujązakreswiedzyidoświadczeńczłowieka.Długotrwaładeprywacja
owychpotrzebmożedeformowaćrozwójzarównoosobowości,jakipsychiki,
skutkującukształtowaniemsięnierealistycznejwizjiświata.
Wdefinicjachtychpunktemwspólnymjestfaktmożliwegozakłóceniaprocesu
uczeniasiędziecka.AspekttenpodkreślarównieżJadwigaŚlenzak30,wskazując,
żedługotrwałachorobamożezakłócaćrealizacjęcharakterystycznejdladziecka
wokresieobowiązkuszkolnegoroliucznia.Chorobaprzewlekłanaruszarówno-
wagęnerwowądziecka,możestanowićutrudnieniewkoniecznychprocesachkon-
centracjinazadaniuijegorealizacji.Udzieciprzewleklechorychmamy,częściej
niżwprzypadkuzdrowych,doczynieniarównieżzróżnegorodzajumikrozabu-
rzeniamirozwoju,którychdodatkowąkonsekwencjąmogąbyćtrudnościwnauce
iprzystosowaniuspołecznym.Napodstawieanalizylicznychbadańzdziedziny
autorkawnioskuje,żeobserwowanezaburzeniaprocesówpoznawczychczysen-
soryczno-motorycznychnieuprawniajądownioskuopowtarzalnościlubpodo-
bieństwiecharakterystykosóbprzewleklechorych.Wręczodwrotnie,skłaniają
dorefleksji,żemożemytumiećdoczynieniazwyjątkowąróżnorodnościąmożli-
wości,nawetwkontekścieokreślonejjednostkichorobowej.Stosunkowopewne
jestnatomiast,żewkażdymprzypadkupowinniśmyliczyćsięznaruszeniem
procesówrównowagiobejmującychsferęemocjonalnądziecka.
Ościsłymzwiązkudługotrwałejchorobyzkształtowaniemsięprocesów
psychicznychdzieckapiszerównieżIrenaObuchowska31.Autorkaokreślacho-
robęjako„zdarzeniewprocesierozwoju”dziecka.Zewzględunazróżnicowanie
uwarunkowańobrazuklinicznegochoroby,odmiennośćichskutków,stopnia
zakłóceniaczynnościorganizmu,awreszciezewzględunaindywidualnecechy
dzieckapsychiczneskutkichorobysąniezwyklezłożoneimająbardzoindywidu-
alnywymiar.ZauniwersalneczynnikipsychicznegoobciążeniawchorobieI.Obu-
chowskauznajelęk,bóliograniczenieaktywności.Powtarzalnyjestteżpewien
schematreakcjiwsytuacjichoroby.Napoczątkuczęstoobserwujesięrozchwianie
wzachowaniudziecka,jegoreakcjesątrudnedoprzewidzenia.Wrazzewzrostem
obciążeniachorobąizczasemjejtrwaniazaczynajądominowaćwzachowaniupa-
30J.Ślenzak,Uczeńzodchyleniamiwstaniezdrowiairozwoju,WSiP
,Warszawa1984.
31I.Obuchowska,M.Krawczyński,Choredziecko,NaszaKsięgarnia,Warszawa1991.
