Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jachimczak,Dydaktyczneipozadydaktyczneuwarunkowaniaefektównauczaniaindywidualnegodzieciprzewleklechorych,
Kraków2011;ISBN:978-83-7587-892-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
22
Przewlekłachorobajakoczynnikdeterminującyfunkcjonowaniedziecka…
wykorzystywanymiprzezdziecko.Jednymznichmożebyćdystansfizyczny
iemocjonalnydozdarzenia.Jesttoswoistapróbaseparacjiodproblemu.Nawet
wprzypadkuchorobyprzewlekłejniemakoniecznościciągłegomyśleniaoniej
czyorganizowaniawokółniejżycia.Zwielomachorobamidasięwmiaręnor-
malniefunkcjonować,wykonywaćwiększośćcodziennychobowiązków,uczyć
sięipracować.Takaseparacjabywanawetkonieczna,byprzeznastawieniena
innezadaniaiosiąganiewtymobszarzesukcesówbudowaćpoczuciewłasnej
siły.Innymprzykłademsposoburadzeniasobiezestresemjestmodyfikacja
spostrzeganiazagrażającejsytuacji.Uzależnionajestonaodwcześniejszych
doświadczeńiwichwyniku–istniejącegonastawieniadoświata.Jeślijestono
pozytywne,optymistyczne,łatwiejbędziezastosowaćtęstrategięniżwsytuacji
przeciwnej.Wkażdymjednakprzypadku,niezależnieodtego,jakastrategia
zachowańwobecstresuzostanieprzezdzieckouruchomiona,jedenelement
jestniezmiennyikonieczny–relacjazrodzinąiotoczeniem.Jeślinasyconajest
miłością,bliskościąiwsparciem,stanowipodstawęrozwojukonstruktywnych
sposobówindywidualnegojużzmaganiasięzchorobąprzewlekłą,czyliuczenia
siężyciaznią.
Transakcyjnymodelstresuiradzeniasobieznim
Modeltenwpisujesięwnurtteoriiekologiczno-systemowychi–podobnie
jakmodelinterakcyjny–odnosisiędotransakcyjnegowpływu,jakizachodzi
pomiędzyosobąchorąajejnajbliższymotoczeniem.Twórcamitegomodelusą
badaczeamerykańscyzDukeUniversityMedicalCenter:RobertJ.Tompson,
KarenM.Gil,DanielJ.Burbach,BarbaraR.KeithiTomasR.Kinney17.Ichzda-
niem,konsekwencjechorobysąfunkcjątransakcjiprocesówbiologicznych,roz-
wojowychipsychologicznych.Uwarunkowaniaprocesuadaptacyjnegozostały
tuujętewpostacidwóchczynnikówpodstawowychidwóchpośredniczących.Do
podstawowychzaliczanesącechysamejchorobyorazwskaźnikidemograficzne,
wśródktórychwymienianesą:wiek,płeć,statusekonomicznyispołeczno-
-kulturowydziecka.Czynnikipośredniczącezaśtoprocesyadaptacyjnematki
ichoregodziecka.Przystosowaniematkiuwarunkowanejestjejstrukturami
poznawczymi,m.in.ocenąsytuacjistresowej,oczekiwaniamiwstosunkudo
niejisposobamiradzeniasobieztrudnościamiżyciowymi.Autorzypodkreślają
równieżznaczeniestylufunkcjonowaniarodziny.Inaczejbędzieadaptowałasię
dosytuacjichorobydzieckamatkawrodziniewspierającejsięniżwkonfliktowej
czypreferującejstylkontrolujący.Prawdopodobniezłatwiejsząadaptacjąmoż-
naliczyćsięwpierwszymprzypadku,zutrudnieniami–wdwóchpozostałych.
17R.J.Tompson,K.M.Gil,D.J.Burbach,B.R.Keith,T.R.Kinney,PsychologicalAdjustmentofMothers
ofChildrenandAdolescentswithSickleCellDisease:TeRoleofStress,CopingMethodsandFamilyFunc-
tioning,"JournalofPediatricPsychology”1993,No.18(5),s.549–559.
