Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stresowesytuacjeodrzuceniarówieśniczego
23
ichnegatywnegostosunkudoinnychdzieciiwyodrębniliaż32typyodrzu-
cenia,którestałysiępodstawąwyłonieniaprzeznichsześciugłównychich
kategorii.Sąto:
•wykluczenielubzakończenieinterakcji(m.in.odejścieoddzieckalub
nakazaniemuodejścia);
•odmowadostępu(m.in.dosiebie,doinnychosób,doinformacjiczy
fzycznychśrodków);
•agresja(m.in.fzyczna,werbalna);
•kategoriadominacji(m.in.nakazywanielubzakazywaniedzieckuja-
kiejśczynności);
•kategoriamoralnejdezaprobaty(m.in.podkreślaniemoralnejniedo-
puszczalnościsłówlubzachowańodrzucanegodziecka);
•włączenieosobytrzeciej(m.in.rozgłaszanielubpopieranieodrzucenia
określonegodzieckaprzezosobętrzecią)7.
Niezwykletrudnasytuacjazwiązanazodrzuceniemdziecka,wywołująca
uniegoniepokój,lęk,frustrację,żal,smutek,poczuciekrzywdy,bezsilności,
niekiedywstyd,wiążesięzlicznyminiekorzystnymikonsekwencjamidla
konstruktywnegorozwojuosobowościispołeczno-emocjonalnejadaptacji
dziecka,takimijakm.in.:
•ostracyzmlubwiktymizacjazestronyrówieśników,trudnościwzdo-
byciuprzyjaciół,azatembrakmożliwościzaspokojeniapotrzebykon-
taktuemocjonalnegozrówieśnikami,brakichwsparciawsytuacjach
problemowych;
•zwiększenietendencjidobyciaagresywnymwewczesnym,wśrednim
ipóźnymdzieciństwieorazwokresieadolescencji;
•negatywnepostawywobecszkoły,niepowodzeniaszkolne,wagaro-
wanie,wpóźniejszymokresieporzucenieszkołyuniemożliwiającepo-
myślnyrozwójosobowościowy,poznawczy,społeczno-emocjonalny
imoralnyjednostki;
•nawiązywaniekontaktówzodrzucanymidewiacyjnymirówieśnikami;
•popieraniedziałańantyspołecznych;
•samotność,wycofaniespołeczne,brakzaangażowaniawfunkcjono-
wanieklasyszkolnej,symptomydepresji,próbysamobójcze,samobój-
stwa;
•niskiepoczuciewłasnejwartości8.
7S.R.Asher,A.J.Rose,S.W.Gabriel,PeerRejectioninEverydayLife,[w:]M.R.Leary(red.),
InterpersonalRejection,OxfordUniversityPress,Oxford2001,s.110-130;K.Musialska,dz.cyt.,
s.19.
8Tamże,s.69-78.
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
