Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10.Zhistoriimyśliekonomicznej...
39
RównieżwedługSimondedeSismondiego,jednegozpierwszychkrytyków
ekonomiiklasycznej,należyodwrócićdotychczasowerozumowanieSayaiRicardo.
Azatemniepodażtworzypopyt,leczodwrotnie–popytumożliwiapodaż.Jakiesą
źródłaniedostatkupopytu,nienadążaniazdolnościkonsumpcyjnejspołeczeństwaza
wzrostemprodukcjiglobalnej?Rozwójprodukcjiprzemysłowejitowarzyszącymu
postęptechnikioznacza–wedługSismondiego–zjednejstronywzrostprodukcji,
zdrugiejzaśzubożeniedrobnychwytwórców,copociągazasobąuszczuplenie
zdolnościkonsumpcyjnej,czylikurczeniesięrynkuwewnętrznego
14
.Wpóźniej-
szychpracachautortenniecołagodzitezęoabsolutnymkurczeniusięrynku
wewnętrznego.Twierdzi,żerynekwewnętrznyposzerzasię,aleprzyperiodycznym
nasilaniusiędysproporcjimiędzyprodukcjąakonsumpcją.
10.2.Ekonomianeoklasyczna
Wsporzewokółprawarynkówprzegraliteoretycywskazującynapopytowe
uwarunkowaniaprocesówgospodarczych.ZwyciężyłRicardozeswoimpodażowym
uwarunkowaniemteoriirozwojugospodarczego.Jegopoglądywzbogacanenarzę-
dziamikierunkusubiektywistycznegostałysiępodstawąneoklasycznegospojrzenia
naprocesygospodarcze.
CzołowymipostaciamiszkołyneoklasycznejsąA.Marshall(1842–1929).
W.S.Jevons(1835–1881),J.B.Clark(1847–1938)orazA.C.Pigou(1887–1959).
Neoklasycyrozbudowująwszczególnościmikroekonomicznepodstawyteorii
ekonomicznej(wtymteorie:rynku,konsumentaiprzedsiębiorstwaorazteorię
podziału).Nawiązującdodorobkuekonomiiklasycznej,przyjmują,żemiędzy
poszczególnymiczynnikamidziałalnościgospodarczejistniejeścisławspół-
zależność;wprocesiegospodarczymnastępujeharmonijnedopasowaniesiępo-
szczególnychwielkościzapewniającerównowagęprzypełnymwykorzystaniu
potencjałuprodukcyjnegowgospodarce.Stojąnastanowisku,żewszelkietwier-
dzeniaozbiorowychzjawiskachspołecznychnależyredukowaćdotwierdzeń
ozachowaniujednostek,dotwierdzeńodyspozycjach,przekonaniach,posta-
wachiwzajemnychpowiązaniachpojedynczychosobnikówludzkich.Psycho-
logiajednostekstanowipodstawęwyjaśnianiazjawiskspołecznych,ostatecz-
nyukładodniesieniazjawiskzbiorowych.Oznaczato,iżzależnościsformułowa-
nenaszczeblumikroekonomicznymprzenosisięnaszczebelglobalny,makro-
ekonomiczny.Takiepodejściebadawczenazywamyindywidualizmemmeto-
dologicznym.
Tensposóbpodejściadoanalizyzjawiskekonomicznychcechujerównieżinne
ówczesnekierunkiteoretyczne.Możnatutajwymienićszkołęaustriackąorazszkołę
lozańską.GłównymiprzedstawicielamiszkołyaustriackiejbyliE.vonBöhm-
-Bawerk(1851–1914)orazF.Wieser(1851–1926).Twórcyszkołylozańskiejto
L.Walras(1834–1910)orazV.Pareto(1848–1923).Szkołęlozańskączęstookreś-
14
J.Ch.SimondedeSismondi,Nowezasadyekonomiipolitycznej,t.1,Warszawa1955,s.302.
