Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rolęwutrzymaniuhomeostazywodnejodgrywawazopresyna-hormonantydiu-
retyczny(argininevasopressin,AVP;antidiuretichormone,ADH),którejdziałaniepo-
legaprzedewszystkimnanasilaniuwchłanianiazwrotnegowodyzmoczupier-
wotnegowdystalnejczęścikanalikównerkowych,coprowadzidozmniejszenia
diurezy,aprzezto-zatrzymaniawodywustroju.Niekontrolowanautratawody
wskutekniedoboruAVPlubopornościnaAVPokreślanajestmianemmoczówki
prostej(diabetesinsipidus,DI).Zaburzeniawytwarzaniai/lubwydzielaniaAVPsą
przyczynąmoczówkiprostejośrodkowej(centraldiabetesinsipidus,CDI).Wprzy-
padkuniewrażliwościceweknerkowychnaAVProzwijasięmoczówkaprostaner-
kowa(nephrogenicdiabetesinsipidus,NDI).Różnicowanietychdwóchstanówjest
bardzoistotnezewzględunaodmiennysposóbpostępowaniaterapeutycznego.
NadmiernasekrecjaAVPmanifestujesięwpostacizespołunieadekwatnegowy-
dzielaniawazopresyny(syndromeofinappropriateADHsecretion,SIADH),tj.zatrzy-
maniemwodywustrojuihiponatremią.Należyrównieżmiećnauwadzemożli-
wośćektopowegowydzielaniaAVPprzezguzynowotworowe(znacznieczęstsze
upacjentówdorosłychniżwwiekurozwojowym).
Wazopresynajesthormonemzbudowanymzdziewięciuaminokwasów.Syntety-
zowanajestwneuronachzlokalizowanychwjądrachnadwzrokowychiprzykomo-
rowychpodwzgórza,którychaksonydocierajądotylnegopłataprzysadki.Neurony
testanowiądrogętransportuimiejsceprzechowywaniaAVPwkompleksachzbiał-
kiemnośnikowym-neurofizynąII.WwarunkachfizjologicznychAVPzmagazyno-
wanajestwilościwystarczającejna30-50dniprzyprzeciętnymzapotrzebowaniu
bądźna5-10dnidlazapewnieniamaksymalnejantydiurezy.Genwazopresyny-
-neurofizynyII(AVP-NPII)zlokalizowanyjestwdystalnejczęściramieniakrótkiego
chromosomu20.(20p13).Gentenkodujezbudowanąze164aminokwasówczą-
steczkępreprowazopresyny,zktórejłańcuchanastępniepowstają:AVP(aminokwasy
20-28),neurofizynaII(aminokwasy32-124)ikopeptyna(aminokwasy126-164).
HormonemowspólnymzAVPpochodzeniu,różniącymsięwbudowiecząsteczkije-
dyniedwomaaminokwasami,jestoksytocyna(obahormonywywodząsięzewspól-
negogenu,któryuległduplikacjiok.450mlnlattemu).Wjądrachnadwzrokowych
iprzykomorowychpodwzgórzawykazanotakżeekspresjęapeliny-bioaktywnego
peptyduodziałaniuprzeciwstawnymdoAVP
.
Wazopresynatransportowanaimagazynowanajestwkompleksachzneurofi-
zynąII,którazwiększajejstabilność,auwalnianajestwmechanizmiezależnej
odwapniaegzocytozy,zachodzącejwskutekdepolaryzacjibłonykomórkowejak-
sonupodwpływemstymulacjiosmoreceptorówlubbaroreceptorów.Zwiększenie
osmolalnościosocza,związanegłówniezewzrostemnatremii,pobudzaosmore-
ceptoryzlokalizowanewsamympodwzgórzu,atakżewlewymprzedsionkuser-
ca.Osmoreceptorypodwzgórzowereagująjużnazmianęosmolalnościsurowicy
o1%.Wrażliwośćosmoreceptorówwykazujeznacznązmiennośćmiędzyosobniczą,
zależnajestrównieżodobjętościzewnątrzkomórkowej.Wwarunkachprawidło-
wychosmolalnośćsurowicyutrzymywanajestwzakresie280-290mOsm/kgH
2O.
Przyosmolalnościachsurowicyponiżej280mOsm/kgH
2Ostężeniawazopresyny
24
Układpodwzgórzowo-przysadkowy
