Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Roz-poznawanieżywiołu:wychodzeniezan-archiczności
51
izawiłymzjawiskiem-żywiołem,któregonaturęniezwykletrudnorozpoznać.
Badającykomunikacjęwspółczesnyflozofjestwsytuacjipodobnejdotej,wjakiej
znajdowalisiępierwsiflozofowiepróbującyogarnąćpoznawczoiunieruchomić
wpojęciachcośtakaktywnegoiwszechobecnego,jakzmiennośćświata.Świat
najczęściejjawiłsięjakoniestabilna,płynnaichaotycznarzeczywistośćalbojako
wielośćiróżnorodnośćzjawisk,którawykluczastosownośćpojęćflporządek”czy
flład”(gr.kosmos)orazpoznawczychipraktycznychregułporządkowaniawielości
izmienności.Pierwszymstopniemprzechodzeniaodchaosudokosmosujest
analitycznykonstruktflżywiołu”-arche,któryograniczapoczucienieładu-an-
-archii.Takaintelektualnarefleksjajestpierwszymroz-poznaniem,wktórym
zchaosuwyłaniająsiężywioły:woda,ogień,czypowietrze.Dzisiajtymżywiołem
jestkomunikacja.8
Wszystkiepierwotnekomponentyznaczeniaarche,jakpoczątek,źródło,zasada,
osnowa,władza,dodziśstaleuczestnicząwokreślaniuzjawiskakomunikacji.
Jejwszechobecnośćidynamikaskłaniają,bytenniezrozumiałyżywiołogarnąć
iuporządkować,podzielićnadającesięwyróżnićianalizowaćfragmenty,apotem
złożyćponowniewzrozumiałącałość.Komunikacjanależydziśdonajistotniej-
szychproblemówpoznawczych,którychanalogonemjeststarożytneintelektual-
neflopanowywanieżywiołu”iposzukiwaniestałościwzmienności-nietylko
wrzeczywistymświecie,aleteżwmyśleniu.
9
Rola,jakąpełniwcodziennymżyciu
ludziijejrangawprocesachpoznawczych,zmuszadonieustannegoponawiania
próbrozpoznawaniaiokiełznywaniakomunikacji-takżeprzezflozofów.Barbara
Skarga(2007:320)uważa,żeszczególniejejnoweformy,reprezentowaneprzez
internet,sąnajpoważniejszymiwyzwaniamidlahumanistykiinaukspołecznych.
Nowemediasądopieroroz-poznanejakożywioł,niestanowiąanalitycznieogar-
niętejcałości,wktórejpotrafmyzauważyćjakieśchoćbywzględnieprzejrzyste
prawidła.Zestawieniewspółczesnychbadaczykomunikacjizestarożytnymif-
lozofamizdajesięwięcuprawnionąanalogią.
8Odwoływaniesiędoarche-źródełjakiegośzjawiskazawszejestpewnąrekonstrukcjąiposzu-
kaniemjegogenealogii.Ważnejest,aby-jakpiszeBarbaraSkarga(2005:22,23)-przezzwrotku
źródłomflozofowieflmówilicośistotnego”:flOwartościichposzukiwańdecydujeinwencja,niekiedy
genialność.Toteżchoćczęstoowepróbyodsłaniania-araczejtakiejlubinnejrekonstrukcji,botak
uczciwietenprocedernazwaćtrzeba-wydająsięnietrafone,przyznajmy,żeczasamisącelne,niemal
oczywisteiżetylkotakiemiałyimająszansęutrwalaniasięwświadomościludzkiej”.
9
Paradoksalnośćtegozamiaruodsłanialistarożytnisceptycywtwierdzeniu,żeniemożeistnieć
żadnawiedzaozmianie.Np.gdyktośstwierdza,żejestgodzinadwunasta,tozanimskończyzdanie,
wiadomośćprzestajebyćprawdziwa;kiedyktośmówi,żestrzaławypuszczonazłukuznajdujesię
wpewnymkonkretnympołożeniu,tojesttotwierdzenienieprawdziwejużwfaziejegoformuło-
waniaitd.Gdywięckomunikacjazostałaodkrytadlaepistemologiijakozjawiskospołeczneoraz
problemantropologicznyizostałapoddanatradycyjnymmetodombadanianaukowego,okazałosię,
jakbłyskawiczniesięzmienia,umykającwszelkiejcharakterystyce.
