Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Podstawyfarmakologiiogólnej
1.1.4.Sposobywprowadzania
lekówdoorganizmu
Szybkośćdziałanialekuijegoskuteczność
terapeutycznazależąoddrogiwprowa-
dzeniagodoorganizmu.
Lekimogądziałaćmiejscowolubogól-
nie.Lekiodziałaniumiejscowymnie
wchłaniająsięzpowierzchniskóryibłon
śluzowychdokrwi,dlategodziałajątylko
natepowierzchnie,naktórezostałyzasto-
sowane.Lekite,wodróżnieniuodleków
działającychogólnie,mająokreślonestę-
żenieleczniczewyrażanewprocentach.
Działaniemiejscowewykazująm.in.
środkiściągające,antyseptyczneimiejsco-
woznieczulające.Należyjednakpamiętać,
żeniektórezwiązkistosowanemiejscowo
mogąulecwchłonięciudokrwiobiegu,np.
wprzypadkuprzekrwieniaskórywywoła-
negoprzezgorącekąpiele.Łatwowchła-
niająsięlekiprzezskóręuniemowlątze
względunajejwyjątkowąwrażliwość
ichłonność.
Leki,któreprzenikająprzezskórę
ibłonyśluzoweczyteżwchłaniająsię
ztkankimięśniowejlubpodskórnej,
podostaniusiędokrwiobieguwywierają
działanieogólne.
Drogipodanialekówdzielimyna:
1)drogienteralne:przezprzewódpokar-
mowy;
2)drogiparenteralne:pozajelitowe.
Dodrógenteralnychzaliczamydrogę
doustną–peros(p.o.),doodbytniczą–per
rectumipodjęzykową–sublinguale;
dodrógpozajelitowych:wstrzyknięcia
(podskórne–s.c.,dożylne–i.v.,domięś-
niowe–i.m.),atakżepodanieprzezdrogi
oddechowe(perinhalationem).
Najczęstsządrogąwprowadzanialeku
doorganizmujestdrogadoustna.Popo-
daniudoustnymlekiwykazująwolniejsze
isłabszedziałanieniżpopodaniudrogą
pozajelitową.Szybkośćwchłanianiazależy
odpostacilekuorazodtakichczynników,
jakukrwieniebłonyśluzowejżołądkaije-
lit,wypełnienieżołądkatreściąpokarmo-
wą,motorykajelit,pHtreściżołądkowej,
atakżepostaćużytegoleku.
Przypodaniudoodbytniczymleki
wchłaniająsiębezpośredniodożyłygłów-
nejdolnejzpominięciemwątroby.Leki
podanewtensposóbnieulegajązmianom
podwpływemenzymówprzewodupokar-
mowegoiniesąmetabolizowanewwątro-
bie,działajązatemsilniejiszybciejniżle-
kipodawanedrogądoustną.
Podożylnympodaniuleknatychmiast
mieszasięzkrwią(niezachodzizjawisko
wchłaniania),adziałaniefarmakologiczne
występujebardzoszybko.Tądrogąpodaje
sięlekiwroztworachjałowych,izotonicz-
nychopHrównymlubzbliżonymdopH
płynówustrojowych.
Częstopodajesięlekidrogąpodskór-
nąlubdomięśniową.Takpodawane
wchłaniająsiędokrwiobieguwciągu
15–20min.Podskórnielubdomięśniowo
podajesięroztworywodne,jałowe,izoto-
niczneoodczynieobojętnym;ichszybkość
przenikaniadokrwizależyodstopnia
ukrwieniatkanek,rodzajuużytegoroz-
puszczalnika,wielkościcząsteczkileku
istężeniaroztworu,wjakimdanylek
rozpuszczono.Domięśniowomogąbyć
równieżpodawaneroztworyolejoweiza-
wiesiny,sąonewolniejwchłanianeniż
roztworywodne,przezcootrzymujemy
formęlekuoprzedłużonymdziałaniu.
Odpowiedniepostacielekumożna
wszczepiaćpodskórę,stosująctzw.pelet-
ki(Esperal,niektórehormony).Zaletąta-
kiegopodaniajestwolnewchłanianie
zmiejscapodaniaidługiedziałanieleku.
Rzadziejpodajesięlekidolędźwiowo,
doszpikowo,dootrzewnowo,dosercowo
lubdotętniczo.
Lekipodawaćmożnarównieżprzez
układoddechowy(niektóreśrodkiprzeciw-
astmatyczne)albostosowaćbezpośrednio
nabłonęśluzowąjamyustnej(nitroglicery-
na)lubnosa(Adiuretin).Tądrogąpodaje