Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyfarmakodynamiki
33
Efektfarmakologicznywprowadzone-
godoorganizmulekuzależyodnastępu-
jącychczynników:
gdylekjestpodawanywzbytkrótkichod-
stępachczasowychiorganizmniemoże
całkowiciewyeliminowaćdawkipoprzed-
niej.Skutkiemtegojestprzedłużeniedzia-
łanialeku,zwiększeniesiłyjegodziałania,
anawetpojawieniesięobjawówprzedaw-
kowania(objawówtoksycznych).
Lekozależnośćtostanpsychicznyifi-
zyczny,którywynikazinterakcjimiędzy
żywymorganizmemalekiem,manifestu-
jącysięm.in.zmianązachowaniaisilnym
Zwiekiemzmniejszasięilośćbiałka
pragnieniemzażywanialekuwceluosią-
enzymatycznegowwątrobie,dlategoeli-
gnięciaokreślonychdoznań.
minacjalekówjestzwolniona;zalecasię
zatemzmniejszeniewstarszymwieku
dawkileków:po64.rokużyciao
1
/
4
,apo
1.3.2.Mechanizmydziałania
80.rokużyciao
1
/
2
.
leków
Kobietyzazwyczajsąbardziejwrażliwe
nalekiniżmężczyźni,możetojednakza-
Pojęciemechanizmudziałanialekówjest
leżećodmniejszejmasyciała.
złożone.Mimowprowadzenianowocze-
Zestanówpatologicznychwyraźny
snychmetodbadawczychniewyjaśniono
wpływnasilającydziałanielekówmającho-
dodziśmechanizmówdziałaniawielusto-
robymiąższowewątrobyinerekprzebie-
sowanychleków.
gającezichobniżonąwydolnością,które
Przezmechanizmdziałanialekurozu-
powodujązmniejszenieeliminacjileków.
miemyjegowpływnażywyorganizm,wwy-
Zefektemfarmakologicznymzwiązane
nikuktóregodochodzidozmianczynności
sązjawiska:tachyfilakcji,tolerancji,ku-
komórekitkanekorganizmu,awefekcie
mulacjiilekozależności.
dopowstaniaokreślonegodziałaniafarma-
Tachyfilaksjazachodziwówczas,gdy
kologicznego.
kolejnepodanielekupowodujesłabszy
Wielelekówwywołujezmianyczynności
efektfarmakologiczny,awkońcupona-
komórek,tkanekinarządóworganizmu
stępnychpodaniachstwierdzamycałkowi-
poprzezmechanizmfizykochemiczny,
tybrakdziałanialeku.Klasycznymprzy-
zmieniającnp.przepuszczalnośćbłonko-
kłademlekuwywołującegotachyfilaksję
mórkowych.Takdziałająniektóreśrodki
jestefedryna:kilkakrotnejejzastosowanie
znieczulająceogólnie,którepowodująfizy-
wodstępachkilkuminutowych,powoduje
kalnezmianybłonkomórkowych.Niektóre
corazmniejszewzrostyciśnieniakrwi,aż
leki(np.kurara)wywołujązmianyładunku
dochodzidocałkowitegobrakureakcjior-
elektrycznegokomórki,porażającmięśnie
ganizmunatenlek.
prążkowane.Lekami,którewywołują
Otolerancjimówimywówczas,gdydla
zmianyfizykochemicznekomórki,sątakże
uzyskaniatejsamejreakcjikoniecznejest
związkiobniżającenapięciepowierzchnio-
zwiększeniedawkileku.Tolerancjarozwija
we(detergenty,kwasyżółciowe,saponiny),
sięzdecydowaniewolniejodtachyfilaksji.
lekineutralizującekwassolnyżołądkaoraz
Wyróżniasiętolerancjętkankowąimeta-
osmotyczneśrodkiprzeczyszczające.
boliczną.
Mechanizmbiochemicznydziałaniale-
Kumulacjatogromadzenieleku
kupoleganatym,żelekreagujechemicz-
wustroju.Możeonawystąpićwówczas,
niezreceptorem,którymjestenzym,
■
■
■
wieku;
płci;
masyciała;
■
stanuczynnościowegoorganizmu;
■
genotypu;
■
wcześniejszegostosowaniategosame-
goleku.