Fizjologia żywienia

Hanna Krauss

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5879-6

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

430

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Fizjologia żywienia. Red. Krauss, Hanna . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019, 430 s. ISBN 978-83-200-5879-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Krauss, H.

T1 Fizjologia żywienia

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2019

SN 978-83-200-5879-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 211122, author = "", editor = "Krauss, Hanna", title = "Fizjologia żywienia", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2019", address = "", isbn = "978-83-200-5879-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Krauss, Hanna

TI - Fizjologia żywienia

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2019

SN - 978-83-200-5879-6

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Krauss, Hanna. Fizjologia żywienia [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019 [dostęp: 05 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/fizjologia-zywienia-hanna-krauss-211122.

żywienie człowieka, fizjologia żywienia, odżywianie, dieta, tkanka tłuszczowa, żywienie dzieci, czynność mechaniczna przewodu pokarmowego, czynność hormonalna przewodu pokarmowego, żywienie osób aktywnych fizycznie, żywienie kobiet w ciąży, prawidłowa dieta, regulacja masy ciała, żywienie osób z nadwagą, żywienie osób z otyłością

Nowoczesny podręcznik prezentujący aktualne poglądy dotyczące nie tylko zagadnień ze sfery fizjologii żywienia, lecz także pozwalający dokładnie zapoznać się z fizjologią układu pokarmowego, jego funkcją oraz czynnością mechaniczną i hormonalną. B...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5879-6

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

430

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. Fizjologia układu pokarmowego – Magdalena Gibas-Dorna, Hanna Krauss 20
1.1. Wprowadzenie20
1.2. Budowa, motoryka i funkcja przewodu pokarmowego21
1.3. Jama ustna23
1.3.1. Wydzielanie, skład i rola śliny24
1.3.2. Język26
1.3.3. Uzębienie26
1.4. Gardło27
1.5. Przełyk27
1.6. Żołądek28
1.6.1. Budowa i funkcje28
1.6.2. Sok żołądkowy – wydzielanie, skład, rola30
1.7. Jelito cienkie32
1.7.1. Sok jelitowy – wydzielanie, skład, rola33
1.7.2. Wchłanianie składników pokarmowych33
1.8. Trzustka35
1.8.1. Budowa i funkcje35
1.9. Wątroba, żółć36
1.8.2. Sok trzustkowy – wydzielanie, skład, rola36
1.10. Jelito grube38
Piśmiennictwo43
1.11. Podsumowanie43
2. Fizjologia tkanki tłuszczowej – Oskar Wojciech Wiśniewski 44
2.1. Charakterystyka ogólna poszczególnych rodzajów tkanki tłuszczowej44
2.2. Biała tkanka tłuszczowa46
2.2.1. Metabolizm lipidów46
2.2.2. Funkcja wydzielnicza – adipokiny50
2.3. Brązowa tkanka tłuszczowa62
2.3.1. Termogeneza62
2.3.2. Funkcja wydzielnicza – batokiny64
2.4. Brązowienie adipocytów67
2.4.1. Aktywatory68
2.4.2. Inhibitory68
2.4.3. Implikacje kliniczne68
2.5. Podsumowanie74
Piśmiennictwo75
3. Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu – Leszek Niepolski 78
3.1. Zawartość wody w organizmie78
3.2. Rozmieszczenie wody w poszczególnych przestrzeniach – przedziały wodne79
3.3. Skład elektrolitowy płynów ustrojowych80
3.4. Podstawowe prawa rządzące gospodarką wodno-elektrolitową80
3.4.1. Prawo elektroobojętności płynów ustrojowych (prawo Gamble’a)80
3.4.2. Prawo izomolalności (izoosmolalności) płynów ustrojowych82
3.4.3. Prawo izojonii82
3.5. Regulacja izotonii płynów ustrojowych83
3.5.1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody na poziomie nerek83
3.6. Regulacja fizjologicznych wielkości przestrzeni wodnych – kontrola izowolemii84
3.5.2. Regulacja pragnienia84
3.7. Bilans wodny86
3.7.1. Przyjmowanie wody87
3.8. Kliniczne postacie zaburzeń gospodarki wodnej i sodowej88
3.7.2. Utrata wody88
3.8.1. Odwodnienie izotoniczne89
3.8.2. Odwodnienie hipotoniczne (zespół niedoboru sodu)89
3.8.3. Odwodnienie hipertoniczne (niedobór wolnej wody)89
3.9. Podaż płynów w wybranych sytuacjach klinicznych90
3.8.4. Przewodnienie izotoniczne90
3.8.5. Przewodnienie hipotoniczne (zatrucie wodne)90
3.8.6. Przewodnienie hipertoniczne90
3.9.1. Nawodnienie podczas wysiłku fizycznego91
3.9.2. Nawodnienie osób starszych91
Piśmiennictwo92
3.9.3. Nawodnienie chorych na cukrzycę92
4. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu – Emilia Korek 94
4.1. Definicja przemiany materii94
4.2. Wartość energetyczna składników odżywczych95
4.2.1. Równoważniki energetyczne fizyczne95
4.2.2. Równoważniki energetyczne fizjologiczne95
4.3. Zapotrzebowanie na energię96
4.4. Podstawowa przemiana materii96
4.4.1. Definicja96
4.4.2. Czynniki wpływające na wielkość podstawowej przemiany materii96
4.5. Ponadpodstawowa przemiana materii98
4.5.1. Definicja98
4.5.2. Czynniki wpływające na wielkość ponadpodstawowej przemiany materii98
4.6. Całkowita przemiana materii100
4.6.1. Definicja100
4.6.2. Metody określania wartości całkowitej przemiany materii100
4.6.3. Inne metody określania wydatku energetycznego organizmu102
4.7. Bilans energetyczny103
4.7.1. Bilans energetyczny dodatni103
4.7.2. Bilans energetyczny ujemny103
Piśmiennictwo104
5. Rola tłuszczów, białek i węglowodanów w organizmie człowieka – Paweł Antoni Kołodziejski, Ewa Pruszyńska-Oszmałek, Maciej Sassek 106
5.1. Charakterystyka i znaczenie lipidów106
5.1.1. Tłuszcze106
5.1.2. Kwasy tłuszczowe107
5.1.3. Triglicerydy (triacyloglicerole, TG)113
5.1.4. Fosfolipidy113
5.1.5. Cholesterol117
5.1.6. Transport lipidów w surowicy118
5.1.7. Zaburzenia metabolizmu lipoprotein121
5.2. Charakterystyka i znaczenie białek122
5.2.1. Aminokwasy122
5.2.2. Synteza białek128
5.2.3. Rozkład białek128
5.2.4. Białka jako źródło energii128
5.3. Charakterystyka i znaczenie węglowodanów130
5.3.1. Węglowodany – rodzaje i cechy130
5.3.2. Podstawowe procesy biochemiczne, w których biorą udział węglowodany135
5.3.3. Od obiadu do energii w ATP136
Piśmiennictwo137
6. Rola makroelementów, mikroelementów i witamin w organizmie człowieka – Paweł Antoni Kołodziejski, Ewa Pruszyńska-Oszmałek, Maciej Sassek 140
6.1. Definicja makroelementów i mikroelementów140
6.2. Najważniejsze ogólne funkcje makroelementów, mikroelementów i pierwiastków śladowych140
6.3. Rola wybranych makroelementów i mikroelementów141
6.3.1. Makroelementy141
6.3.2. Mikroelementy143
6.3.3. Witaminy146
Piśmiennictwo150
7. Regulacja pobierania pokarmu – Emilia Korek 152
7.1. Rola podwzgórza w regulacji pobierania pokarmu152
7.2. Krótkoterminowa i długoterminowa regulacja pobierania pokarmu153
7.3. Rola greliny w regulacji pobierania pokarmu154
7.4. Rola leptyny w regulacji pobierania pokarmu156
7.5. Rola insuliny w regulacji pobierania pokarmu157
7.6. Rola peptydów przewodu pokarmowego w regulacji pobierania pokarmu157
7.6.1. Cholecystokinina157
7.6.2. Peptyd YY158
7.6.3. Glukagonopodobny peptyd 1158
7.7. Rola składników pokarmowych w regulacji sytości159
7.6.4. Oksyntomodulina159
7.7.1. Zdolności sycące białek160
7.7.2. Zdolności sycące węglowodanów i błonnika pokarmowego160
7.7.3. Zdolności sycące tłuszczów161
Piśmiennictwo162
8. Regulacja masy ciała – Hanna Krauss, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Paweł Maćkowiak 164
8.1. Mechanizmy regulujące pobór pokarmu164
8.2. Czynniki regulujące skład ciała i jego proporcje168
8.2.1. Czynniki modyfikowalne i niemodyfikowalne168
8.2.2. Hormony o ważnym znaczeniu dla regulacji masy ciała169
8.3. Nadwaga i otyłość175
8.3.1. Wskaźniki otyłości175
8.3.2. Konsekwencje otyłości176
8.3.3. Przyczyny otyłości177
8.3.4. Aktywność fizyczna180
8.3.5. Magazynowanie tkanki tłuszczowej182
8.3.6. Głodówka182
8.3.7. Racjonalna redukcja masy ciała185
8.3.8. Utrzymanie prawidłowej masy ciała187
8.4. Niedożywienie188
8.4.1. Marasmus189
8.4.2. Kwashiorkor190
8.4.3. Metody służące do oceny stanu odżywienia190
Piśmiennictwo193
9. Wpływ sposobu odżywiania na układ immunologiczny – Ewelina Ewa Książek, Hanna Krauss, Alina Grochowalska, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska196
9.1. Istota odpowiedzi immunologicznej196
9.2. Układ immunologiczny błon śluzowych201
9.2.1. Budowa bariery ochronnej GALT202
9.2.2. Komórki immunokompetentne GALT204
9.3. Składniki żywności jako czynnik stymulujący układ odpornościowy205
9.3.1. Przeciwzapalne właściwości kwasów tłuszczowych205
9.3.2. Rola olejów rybich w stymulowaniu funkcji układu odpornościowego210
9.3.3. Immunostymulatory roślinne193219
9.3.4. Immunomodulujące właściwości β-glukanu219
9.3.5. Cytrusowe flawonoidy i olejki eteryczne220
9.3.6. Właściwości lecznicze produktów pszczelich222
Piśmiennictwo225
10. Funkcje i znaczenie mikrobioty jelitowej – Ewelina Swora-Cwynar, Aneta Miżdal, Agnieszka Pompecka, Jacek Karczewski, Agnieszka Dobrowolska 232
10.1. Mikrobiota jelitowa – charakterystyka ogólna232
10.2. Kształtowanie się mikrobioty jelitowej234
10.3. Dieta a skład mikrobioty jelitowej235
10.4. Dysbioza jelitowa we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego237
10.5. Probiotyki, prebiotyki, kwasy ω-3238
10.6. Przeszczep mikrobioty jelitowej244
10.6.1. Metodologia transferu mikrobioty jelitowej245
10.6.2. Potencjalne korzyści i zagrożenia płynące z przeszczepu mikroflory jelitowej246
Piśmiennictwo247
11. Czynniki żywieniowe wpływające na kształtowanie mikrobioty przewodu pokarmowego – Ewelina Ewa Książek, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Alina Grochowalska, Hanna Krauss 250
11.1. Wprowadzenie250
11.2. Mikrobiota przewodu pokarmowego251
11.3. Rola mikrobioty jelitowej254
11.4. Czynniki żywieniowe wpływające na mikrobiotę jelitową256
11.5. Węglowodany, białka i tłuszcze257
11.6. Bakterie fermentacji mlekowej i probiotyki257
11.7. Prebiotyki263
11.8. Polifenole265
Piśmiennictwo267
12. Podstawowe informacje na temat jakości żywienia w różnych okresach życia człowieka – Magdalena Warchoł 270
12.1. Wprowadzenie270
12.2. Programowanie metaboliczne270
12.3. Żywienie w okresie przedkoncepcyjnym i w ciąży273
12.3.1. Okres przedkoncepcyjny273
12.3.2. Ciąża277
12.4. Żywienie w 1. roku życia283
12.4.1. Karmienie piersią283
12.4.2. Produkty zastępujące mleko kobiece288
12.4.3. Rozszerzanie diety290
12.5. Żywienie dzieci między 1. a 3. rokiem życia299
12.6. Żywienie dzieci i młodzieży305
12.6.1. Białko310
12.6.2. Tłuszcze313
12.6.3. Węglowodany314
12.6.4. Błonnik315
12.7. Żywienie zdrowych dorosłych318
12.8. Żywienie osób starszych321
Piśmiennictwo327
13. Żywienie osób aktywnych fizycznie – Ewa Śliwicka, Magdalena Warchoł 330
13.1. Wprowadzenie330
13.2. Potrzeby energetyczne sportowców331
13.2.1. Ujemny bilans energetyczny334
13.2.2. Dodatni bilans energetyczny336
13.2.3. Składniki pokarmowe w diecie osób aktywnych fizycznie336
13.3. Żywienie sportowców w wieku rozwojowym350
13.3.1. Specyficzne potrzeby żywieniowe350
13.3.2. Zapotrzebowanie energetyczne351
13.3.3. Makroskładniki353
13.4. Suplementy354
Piśmiennictwo356
14. Wybrane nowości dietetyczne w świetle doniesień naukowych – Izabela Janik, Zuzanna Chęcińska-Maciejewska, Hanna Krauss 358
14.1. Wprowadzenie358
14.2. Nasiona chia (Salvia hispanica)359
14.2.1. Zawartość białka360
14.2.2. Zawartość tłuszczu361
14.2.3. Zawartość błonnika362
14.2.4. Aktywność antyoksydacyjna nasion chia363
14.2.5. Zastosowanie praktyczne nasion szałwii hiszpańskiej365
14.3. Jagody goji (Lycium barbarum)366
14.3.1. Kompleks polisacharydowy jagód goji (Lycium barbarum polysaccharides, LBP)367
14.3.2. Składniki bioaktywne368
14.3.3. Właściwości prozdrowotne owoców Lycium barbarum369
14.3.4. Bezpieczeństwo spożycia jagód goji370
14.3.5. Interakcje jagód goi z lekami371
14.4. Młody jęczmień (Hordeum vulgare)372
14.4.1. Skład chemiczny oraz aktywność antyoksydacyjna372
14.4.2. Udokumentowane właściwości młodego jęczmienia373
14.5. Zielona kawa (Coffea sp.)375
14.5.1. Zawartość składników bioaktywnych oraz aktywność antyoksydacyjna377
14.5.2. Udokumentowane działanie zielonej kawy378
14.6. Baobab afrykański (Adansonia digitata)380
14.7. Morwa biała (Morus alba)381
14.8. Yacon (jakon, Smallanthus sonchifolius)383
14.9. Spirulina (Arthrospira maxima)383
14.10. Maqui (Aristotelia chilensis)384
Piśmiennictwo386
15. Alternatywne zamienniki cukru i ich wpływ na zdrowie człowieka – Klaudia Cugini, Hanna Krauss 390
15.1. Wprowadzenie390
15.2. Sacharoza390
15.3. Fruktoza391
15.4. Wysokofruktozowy syrop kukurydziany (high fructose corn syrup, HFCS)393
15.5. Stewia394
15.6. Polialkohole396
15.7. Sztuczne substancje słodzące (non-nutritive sweeteners, NNS)398
Piśmiennictwo400
16. Genomika żywienia – Ewa Miller-Kasprzak 402
16.1. Wprowadzenie402
16.2. Nutrigenetyka – droga od genu do diety403
16.2.1. Międzyosobnicza zmienność informacji genetycznej403
16.2.2. Badania z obszaru nutrigenetyki403
16.3. Nutrigenomika – droga od diety do genu405
16.3.1. Substancje bioaktywne406
16.3.2. Choroby dietozależne408
16.3.3. Badania z obszaru nutrigenomiki408
16.3.4. Epigenetyka w badaniach nutrigenomicznych409
16.4. Genomika żywienia – przyszłość i kontrowersje410
Piśmiennictwo412
16.5. Podsumowanie412
Skorowidz414

misąEscherichiacoliorazEnterobacteraerogenes.Prawidłowaforabakteryjnajelita

grubegojestbezcennymendogennymźródłemwitaminK,Bikwasufoliowego,atak-

żekrótkołańcuchowychkwasówtłuszczowych.Bakteriejelitagrubegospełniająrów-

nieżfunkcjęobronną.Ichobecnośćuniemożliwiarozwójpotencjalnieszkodliwych

mikroorganizmówodpowiadającychzapowstawanieniektórychchoróbzakaźnych.

Wostatnichlatachcorazczęściejpodnosisiędobroczynnąrolętrylionówbakteriizasie-

dlającychjelitogrubewkontekścieleczeniakałem(przeszczepmikrobiomujelitowego),

którewykorzystujesięwceluodtworzenianaturalnejforybakteryjnej,acozatymidzie

-wzmocnieniaodpornościwniektórychprzewlekłychiostrychchorobachukładupo-

karmowego.

Wchłanianiewodyjestpodstawowąfunkcjąjelitagrubego.Jelitogrubejestwsta-

nieodzyskaćdo90%wodyzawartejwtreścipokarmowej.Wchłanianietoodbywasię

wsposóbciągłynawetzestolca,któryjestjużuformowany,dlategoprzewlekłewstrzy-

mywaniestolcaprawiezawszewiążesięzestwardnieniemzalegającychmaskałowych,

zaparciamiibolesnymwypróżnianiem.Odwodnieniestolcapowyżej60%objętości

wodymożebyćczynnikiemwywołującymciężkiezaparcia.

Ztegopowoduprawidłowaperystaltykajelitagrubegoodgrywakluczowąrolę

wopróżnianiuprzewodupokarmowegoztreścijelitowej.

Perystaltykajelitagrubegocharakteryzujesięzmiennościąkierunkuruchu

(ryc.1.9).Wśródskurczówcharakterystycznychdlamięśniówkiokrężnicywymieniasię:

skurczeodcinkowe,którezachodząjednocześniewwieluróżnychodcinkach

okrężnicy(mieszaniezawartościjelitagrubego);

skurczepropulsywneobejmującekrótkiesegmenty(ruchemwahadłowym

przesuwajątreśćjelitowąwkierunkudoodbytniczym);

skurczeperystaltyczne;

skurczemasoweobejmującedłuższeodcinkijelitagrubegojednocześnie(20-30cm).

Poprzemieszczeniusięmaskałowychdoodbytnicynastępują:jejrozciągnięcie,ak-

tywacjamechanoreceptorówipobudzeniesplotuśródściennegojelitowegoukładu

nerwowego.Wkonsekwencjidochodzidopobudzeniaczynnościskurczowejesicyiod-

bytnicy,rozluźnieniazwieraczawewnętrznegoodbytuorazuczuciaparcianastolec.

Następnieprzywspółudzialetłocznibrzusznejiwskutekmasywnychruchówperystal-

tycznychprzyjednoczesnymskurczumięśnidźwigaczyodbytuirozkurczuzwieraczaze-

wnętrznegodochodzidowydaleniakału.Dodatkowoodruchdefekacyjnyśródścienny

jestwzmocnionyodruchemrdzeniowym,wktórymuczestnicząośrodkirdzeniowe

zczęścikrzyżowejrdzeniakręgowego(S2-S4).

Najsilniejszymbodźcempobudzającymmotorykęjelitagrubegojestwypełnienie

żołądkapookresienocnegogłodzenia,którewyzwalatzw.odruchżołądkowo-kątni-

czy(pobudzenieruchówpropulsywnychjelitagrubego).Zewzględunatoosobom

cierpiącymnazaparciapolecasięm.in.piciewodyzarazpoprzebudzeniu.

10100Jelitogrube

Brak wyników

Fizjologia żywienia

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra