Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Budowageologicznairozwójrzeźby
Zasięgeuropejskichhercynidównapołudniuznanyjesthipotetycznie.Dane
geofizyczneiobecnośćwstrefiefałdowańalpejskichśródgórskichmasywów–
fragmentówhercynidów–zdająsięwskazywać,żeznajdowałysięonepodobecnymi
strukturamialpejskimi.
Pokrywaplatformowazaczęłatworzyćsięwdewonie,amiejscamidopiero
wkarbonieipermie,obejmujerównieżutworyerymezozoicznejikenozoicznej.
Płytowabudowawiększejczęściplatformypaleozoicznejuległazaburzeniuwkredzie,
paleogenieineogenie,czylijużworogeneziealpejskiej,wwynikuwypiętrzaniasię
wzdłużuskokówróżnychelementówpodłożaplatformowegoiusuwaniaznich
pokrywyosadowej.Wnastępstwietychruchówspodpokrywyosadowejwyłoniłysię
paleozoicznemasywyzachodniejiśrodkowejEuropyodwybrzeżyOceanuAtlantyc-
kiegopozachodniskrajprekambryjskiejplatformywschodnioeuropejskiej.Równo-
cześniepogłębiałysię(lubpowstawałynowe)basenysedymentacyjne:zapadliska
przedgórskie,rowytektoniczne(dolinadolnegoigórnegoRenu)iniecki(akwitańska,
parysko-londyńska,polsko-niemiecka)wypełnionegrubymiseriamiskałosadowych,
wtympłytkomorskichosadówsolnych.
Zbliżonąwiekowo(poprekambryjską)jednostkągeologicznąjestniewielka
platformascytyjskawpołudniowo-wschodniejEuropie,leżącamiędzydolnym
biegiemDunajuaMorzemKaspijskim,napółnocodGórKrymskichiKaukazu.
Jejfundamenttworząsłabosfałdowanestrukturykaledońskieihercyńskie,zalega-
jącenautworachgórnegoproterozoiku,apokrywęplatformowąpłytkomorskie
osadymezozoiczneikenozoiczne.Największymelementemtejplatformyjest
płytascytyjskaciągnącasięodKrymupoMorzeKaspijskieiKaukaznapołudniu.
HercyńskastrukturaUralujestelementembardzorozległejuralsko-ochockiej
strefyfałdowej22należącejwprzeważającejmierzedoAzji,wznacznejczęściukrytej
wpodłożupaleozoicznejplatformyzachodniosyberyjskiej.PasmoUralubiegnie
niemalpołudnikowopocząwszyodNowejZieminapółnocypoMorzeKaspijskie
iJezioroAralskie,gdziehercyńskiestrukturyukrytesąpodmłodszymiskałami.
Jegowschodniągranicąsąpotężnerozłamywgłębnelitosferyagranicązachodnią
–rówprzedgórski.StrukturyUralupowstałygłówniewpermiewnastępstwie
zwężaniaistopniowejlikwidacjiOceanuUralskiegoorazfałdowanianagroma-
dzonychwnimosadów.Całośćdzielisięnakilkapołudnikowychpasówocechach
synklinoriówiantyklinoriów.Zachodniączęśćgórotworubudująwęglanowe
iokruchoweskałypaleozoiku,zkompleksamiofiolitowymi,silniesfałdowane,
pocięteuskokami,nasuniętenautworyrowuprzeduralskiegonaskrajuBaltiki
22WięcejnatemattejstrefyfałdowejwrozdzialepoświęconymAzji.
33
