Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
90
DRUGIOKRESFILOZOFIISTAROŻYTNEJ
tajestcennajedyniewmiarędostarczanejprzezniąprzyjemności.„Przyjemnośćróżni
sięodprzyjemnościtylkotym,żejednaoddrugiejjestprzyjemniejsza”.
2.S
ZKOŁACYRENAJSKA
.Arystyppozyskałdlaswejfilozofiisporegronozwolenni-
ków.Pozajegocórką,atakżejegownuczkąiArystypemMłodszym,należałdonichTeo-
doros,zwanyAteistą,Hegezjasz,zwanyNawołującymdośmierci(oπÂtÛt
ϑ
¿Óltog),
Annikerisiinni.
Cyrenaicycirozwijaliswąhedonistycznąetykęw5działach:a)odobruizłulub,
jakmówili,otym,ocowartozabiegaćiczegowartounikać(tl
`ltÚÂtl
`Îlt
`ÊÂUÎt¿),
’
b)ostanach(π¿
ϑ
n)wywoływanychprzezdobroizło,c)oczynach(πÚ¿ÍÂtg)wywoły-
wanychprzeztestany,d)owewnętrznychprzyczynach(lt
’
t›lt)tychstanówie)opod-
stawachdecyzji(π›ÛtÂtg).
PierwotnestanowiskoArystypa,prosteanieprzejednanewswymhedonizmie,
okazałosięzbytjednostronneitrudnedoobronienia,toteżuczniowiejegozaczęlinie-
bawemrobićustępstwa,szukaćkompromisówiporzucalijednąpodrugiejjegotezy.
1.Teodorosprzyznał,żeprawdziwymdobremicelemżyciajestniechwilowystan
przyjemności,leczstałaradość(¯lÚ¿),azłemniechwilowaprzykrość,leczstały
smutek(i‡πn).Przyjemnośćprzelotnaprzestaładlańbyćnajwyższymdobrem,aprze-
lotnaprzykrośćnajwyższymzłem.
2.Przyjemnościduchowezostałyuznanejakoodrębnaklasaprzyjemności
obokcielesnych,gdyż„niewszystkieduchoweprzyjemnościiprzykrościdająsięwy-
wieśćzprzyjemnościiprzykrościcielesnych”.
3.Hegezjaszzaśzrezygnowałzpozytywnegocharakteruprzyjemności;tenpesy-
mistamniemał,żepozytywneprzyjemnościniedadząsięwżyciuosiągnąćiżeprzeto
jakocelnależysobiestawiaćbraktroskismutków.Celhedonistówstałsięwięcnega-
tywny,zredukowanyzostałdobrakuprzykrości.Abyceltenosiągnąć,należywyrzec
siędóbr,bogactw,zaszczytów,zobojętniećwobecwszystkiego,wobecżyciaiśmierci:tak
otoideologiaużyciaprzemieniłasięwideologięwyrzeczeniaihedonistatenzbliżałsię
poglądamiswymidocyników,aprzejętypesymizmem,namawiałdośmierci,która
łatwiejniżżyciemożeuwolnićodcierpień.
4.WreszcieAnnikeriswprowadzałróżnicejakościowemiędzyprzyjemno-
ściami,zachęcająchedonistówdosłużeniaprzyjaźni,miłości,ojczyźnie,któredostarcza-
jąwyższychprzyjemności.
5.Przezteustępstwa,zwłaszczaostatnie,porzuconazostałanawetipierwsza
zasadniczatezahedonizmu,boprzyjemnośćprzestałabyćdobremjedynym.
Taewolucja,dokonanawłonieszkołycyrenajskiej,stworzyłapodłożedlanowej
hedonistycznejszkoły.SzkołatazostałazałożonaprzezEpikura,mniejwięcejwstolat
pocyrenajskiej.Wchłonęładoktrynęcyrenaików,podobniejakrównocześnieszkołasto-
ickawchłonęłapoglądycyników.
