Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BadanianadhistoriąpowszechnąśredniowiecznąinowożytnąwPolsce...
39
zapodjęciembadańźródłowychtakżeinaddziejamiinnychpaństwinarodów.
Uzasadniająctenpostulat,J.K.Kochanowskizwracałuwagęnafakt,iżjestto
warunkiemprawidłowegostosowaniametodyporównawczej.Zanciężkigrzech”
uznawałnrównorzędneporównaniazeźródłamipolskimi-obcejliteratury,trak-
tującejozjawiskachanalogicznychnaobczyźnie.Niejasnypodwzględemswego
charakteru,czynawetpostaci,faktkonkretny,lubmglistezjawiskodziejowe,za-
czerpniętezestudiówźródłowychnadhistoriąPolski,porównywasię,celemwy-
jaśnieniazagadki,apodosłoną«metodyporównawczej»,zgrupąfaktówinnego
środowiska,rzekomo,czyponiekądtylkoanalogicznych,boobcychprzeżyciuna-
ukowemudanegoautora,awdodatku-winnejlinii:winnymodczuciuioświe-
tleniuprzedstawionychprzezkogośobcego.Przeżycierzeczyswojskichkojarzy
siętuzliteraturąrzeczyobcych”61.
SzczególneznaczenieJ.K.Kochanowskizdawałsięprzywiązywaćdobadań
naddziejamiziemsłowiańskich.Zwracałm.in.uwagęnafakt,iżnhistoriąpo-
wszechnąsłowiańszczyznywczasachpo-lelewelowskichprzekazaliśmypod
uprawęniemalwcałościwrogowzględemnasiprzeszłościnaszejusposobionym
cudzoziemcom-sąsiadom”62.
Dotychczasowezaniedbaniawzakresieźródłowychbadańnadhistoriąpo-
wszechnąJ.K.Kochanowskitłumaczyłtrudnymiwarunkamipracynaukowej-
wyrażałprzytymnadziejęnapoprawęsytuacjiwtejdziedzinie.
Nainnąprzyczynęniedorozwojupolskichbadańnadhistoriąpowszechną
zwracałuwagęzwiązanyzKrakowemWładysławKonopczyński.Zadecydowały
otym-jegozdaniem-nietylkotrudnewarunkipracynaukowej,ważnymczyn-
nikiemhamującymbyłateżnpolitykaprześladowczarządówzaborczych”,która
nzmuszałanaszychuczonychdotympilniejszegopielęgnowaniahistoriiojczy-
stej,imsurowiejtenowocbyłzakazany”.Tobył-zdaniemW.Konopczyńskie-
go-obowiązekpatriotyczny.Badaniawzakresiedziejówpowszechnychwolno
byłowistniejącejsytuacjitraktowaćnzarodzajintelektualnegozbytku”63.Osią-
gnięciaPolakównatympolubyływięczkoniecznościskromne.nRosjaniezdzia-
łalidlahistoriipowszechnejbezporównaniawięcej”-twierdziłW.Konopczyń-
ski64,iniewątpliwiemiałrację.
NasząprezentacjęówczesnegodorobkuPolakówwzakresiehistoriipo-
wszechnejrozpoczniemyitymrazemodKrakowa.Instytucjonalnymoparciem
dlabadańwtejdziedziniebyłyistniejącenaUniwersytecieJagiellońskimkate-
dryhistoriipowszechnejiaustriackiej.Pierwsządo1909r.kierowałmałojużak-
61Tamże,s.227.
62Tamże,s.228.Szczególnieprzeszłośćziemsłowiańskich,którenigdydoRzeczypospoli-
tejnienależały,nzostałazmonopolizowananiemaldoszczętnieprzezNiemcówodzachodu,aRo-
sjanodwschoduł”
63W.Konopczyński,Historiografia,[w:]Polskawkulturzepowszechnej,s.143.
64Tamże.
