Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tylkoznajdziesięnaniąkupiec.WedługPersówHellenowiebyliw
staniezmienićnajświętszeprzekonania,byle„korzyśćmajątkowa”
byławstosownejwysokości.NiezawszezainteresowanieHelladą
przybierałodlaniejformypożądane.Chodzituowojnypersko-
greckieiperskieplanypodbojuHellady.
Sytuacjaniecoodmieniłasię,gdywIraniezaczęlipanowaćGrecy.
StałosiętakponajeździeAleksandraMacedońskiego,apojego
śmierci,zaSeleucydów.RządyobcejdynastiiokupującejcałąPersjęi
znaczneobszaryAzjiŚrodkowejsiłąrzeczymusiałyprzybliżyćte
dwienarodowościireprezentowaneprzezniekultury.Okres
panowaniaGrekówwIranietoepokahellenizmu,synkretycznego
kierunkudominującegowświeciegreckiminaBliskimWschodzie,
któryobjąłIran,choćtylkonakrótko.Byłytoczasy,kiedyobaświaty
zbliżyłysięwzajemnie,nawetprzenikały,jednakdopełniejszego
poznania
nie
doszło.
Pod
wpływem
greckiego
sposobu
interpretowaniazjawiskreligijnychzrodziłysiępróbyidentyfikacji
bóstwgreckichzirańskimi.Byłtoznaczącyprzejawrosnących
zachodnich
wpływów,
ponieważ
oznaczał
naruszenie
obowiązującychnormaryjskichniedopuszczającychhipostazyw
pojmowaniuzjawiskreligijnych.Wnastępstwietegoprocesunie
tylkoGrecywidzieliwAhuraMazdzieZeusa,aleiIrańczycyzaczęli
dostrzegaćwZeusieAhuraMazdę.Tenkierunekmyśleniarozwijał
się.DoAhuraMazdydoszliinnibogowie:ApolloodpowiadałMitrze,
Hera–Anahicie,Hades–Ahrymanowi.Jednakspołecznośćirańska
odznaczającasiędużymstopniemtolerancjiwobecinnychwyznań,
czegonajdobitniejszymświadectwembyłmanifestCyrusaIdo
mieszkańcówzdobytegoBabilonu,wrównymstopniubyliodpornina
oddziaływanieinnychreligiiwidzącwnichformępropagandy,w
którejbylimistrzami.Podobnybyłzapewnestosunekdoreligiii
mitologiigreckiej.
Byćmożeztegopowoduwpływykulturygreckiejbyły
powierzchowne,przeztojejoddziaływanieniebyłodługotrwałe.
Irańczycycenilidorobekmyśligreckiej,zapożyczyliwielezgreckiej
nauki,ależyliposwojemu.Zachowalijęzykijegolicznedialekty.W
stopniubardziejwidocznymhellenizmzaznaczyłsięwsztuce.
Dominujący
za
Achemenidów
w
architekturze
orientalny
