Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
głębszegopoznania.RzymczypóźniejBizancjum,odnotowawszy
całkowitąodmiennośćświatairańskiegociągnącegosiębezkońcaza
wschodniągranicą,niepróbowałzgłębićistotyjegokulturowych
osobliwości.Takie,małopoznawczepodejściedwóchsąsiadów,
doprowadziłodotego,żeobaspołeczeństwa,ichpaństwaikultury
żyłyikształtowałysiędośćszczelnieodsiebieodseparowane.
Wiadomości,jakiezawierałyoPersjigreckieiłacińskietraktaty
geograficzneihistoryczne,wniewielkimtylkostopniudocierałydo
szerszego
ogółu.
Ilustracją
tego,
jaki
stopień
osiągnęło
désintéressement
sprawami
sąsiada,
niechaj
będzie
fakt
nieodnotowaniaprzezPersjępodziałuRzymunadwacesarstwa.
StantentrwałmimowieloletnichwojenPersjiSasanidówz
Zachodem.Kiedy,rzeczujmującumownie,Konstantynprzeszedłna
chrześcijaństwo,powinnypojawićsięwrelacjachdwóchpaństw
noweokoliczności,jednakwystąpienietegoczynnika,jakimbyła
nowareligia,niewpłynęłowstopniuzasadniczymnastosunkiPersji
zzachodnimsąsiadem.Jedynymtrwalszymnastępstwemobecności
chrześcijanwPersjibyłyprześladowaniaigeneralnieniechęćdonich
jakopoddanychniegodnychpełnegozaufania.Odpowiedziąnato
byłopodobnetraktowaniezoroastryjczykówwBizancjum.Polityka
przyznawaniamonopolujednejwierzeprowadziłatekrajedoizolacji.
ZtegopowoduEuropa,jakodziedziczkałacińsko-greckiejtradycji,
przejęłatakąpostawęwobecPersji,cosprawiło,żekrajbliskiEuropie
wswoimkulturowymsubstraciebyłdlaniejkrainąpodkażdym
względemodległąiniepojętą,opanowanąprzezwszechmocnych
magów.
SąsiedztwopotężnejPersjiniepozostawałobezwpływunakraje
ościenne.Persjamogłazaimponowaćwyrobamitechnicznymi,w
ówczesnymrozumieniutegosłowa,awięcuzbrojeniem,prócztego
wysokocenionoperskietekstylia,nowoatorskadlaEuropybyła
produkcjarolna,znaczącywkładwnieśliIrańczycydobudownictwa
(łuk).Należałobytakżeodnotowaćwpływyreligiiirańskich.Choć
zoroastryzmbyłwzasadziereligiąirańską,którapozaświatirański
niewykraczała,toniektórejegopojęcia,szczególniezzakresu
eschatologii,oddziaływałynainnewyznania,wtymnajudaizmi
chrześcijaństwo.Odgałęzieniaifiliacjemazdaizmu,awięcmitraizmi
